ZEUS ALTARI

ZEUS ALTARI
Anadolu toprakları insanlığın önem verdiği, hayat bulduğu önemli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı topraklardır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Mezopotamya, Batı Anadolu’da Frigya, Yunan Kolonileri, İonya, Persler, Büyük İskender, Likyalılar, Lidyalılar ve Roma. Bütün bu medeniyetlerin bugün ülkemizin her köşesinde bir izleri ve bıraktıkları kültürleri yer almaktadır. Bu medeniyetlerden ve kültürel değerlerden birisini de son Çanakkale ziyaretimde tanımak nasip oldu.  Birçok kez ziyaret ettiğim ancak bu gidişimde görmek ve tanımak nasip olan bu kültürel değerin adı Zeus Altarı.
Zeus Altarı (Sunağı) Çanakkale’nin yemyeşil zeytin ve çam ağaçlarıyla bezeli Kaz Dağları’nın eteklerinde kurulmuş Ayvacık ilçesine bağlı Küçükkuyu beldesi Adatepe Köyü sınırları içinde yer almaktadır. Adatepe Köyü girişinden 15-20 dakikalık patika bir yoldan yürüyerek Zeus Altarı’na ulaşılabililmekte.  Kazdağları’nın bol oksijenini ciğerlerinizde hissederek kuş cıvıltıları ve böcek sesleri arasında yapacağınız yürüyüş sonrasında ulaşacağınız Zeus Altarı sizlere büyüleyici bir manzara sunacaktır.  Zeus Altarı, Adatepe Köyü’nün denize bakan yamacında yer almakta ve ziyaretçilerine Edremit Körfezi, Ayvacık sırtları, Ayvalık Adaları ve Midilli Adasını önüne serercesine bir manzara sunmaktadır.
Altar (Sunak) adak adanan ve kurban kesilen dini yapı anlamına gelmektedir. Antik dinlerde yaygın olan sunaklar Musevilik ve Hıristiyanlıkta da önemli yere sahiptir. Kazdağları’ndaki Adatepe Köyü sırtlarında yer alan Zeus Altarı da Zeus’a adak adanan ve kurban kesilen yerdir. Kazdağları “İda” adıyla Yunan mitolojisinde önemli bir yere sahiptir. Zeus ise Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli bir yeri olan tanrıdır. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Zeus aynı zamanda çok tanrılı dinlerde tanrılar tanrısı olarak da bilinmektedir.
Antik Çağ’da yaşamış İyonya’lı ozan Homeros, İlyada destanında Tanrıların İda Dağı’nda (Kazdağları) yaşadıklarından ve Troia (Truva) Savaşını buradan izleyip yönettiklerinden söz eder. Tanrılar Tanrısı Zeus’un da burada yaşadığı ve savaşı burada bulunan Gargaros Tepesi’nden izleyip yönettiği yine bu destanda yer almaktadır. Bölgede yapılan çalışmalar ve araştırmalar neticesinde bugün Edremit körfezine hâkim vaziyette olan bu tepe üzerine inşa edilen mekânın baş tanrı Zeus’a ait olduğu düşünülmektedir. Dede Tepe üzerinde bulunan Zeus Altarı olarak tanımlanan alan, kaya kütlesinin işlenmesiyle oluşturulmuştur. Bu kaya kütlesine kayaya oyuk basamaklardan oluşan merdiven ile çıkılmaktadır. Sunak nişleri, oturma platformları ve içi oyularak oluşturulan sarnıç mekânı bulunmaktadır. Sunağın altında bulunan oda büyüklüğündeki, içinde su bulunan bu sarnıca Zeus Mağarası denilmektedir.
Antik Çağ’da yaşamış İyonya’lı ozan Homeros, İlyada destanında şunları ifade etmektedir:
“Uçup giden tunç ayaklı, altın yeleli atların sırtında vardılar, canavarın anası, kaynağı bol İda’ya Gargaranday’dı Zeus’un tapınağı, kokulu sunağı. İnsanları, tanrıların babası durdurdu, atları çözüp sürekli bir dumanla, koyu bir dumanla göz kamaştıran çalımıyla oturup dağın doruğuna, Troia’yı, Akalıların gemilerini süzdü.”
Edremit körfezine hâkim bir tepe üzerinde yer alan Zeus Altarı, Küçükkuyu Adatepe köyüne 2 km uzaklıktadır. Baş tanrı Zeus’a ait olan Antik Altar’ın hemen yanı başında Çanakkale Savaşları’na katılan Erdem Dede’nin yatırı da bulunmaktadır.
Bu haliyle Zeus Altarı ve çevresi günümüzde de kutsal alan olma özelliğini devam ettirmektedir. Buraları gezip görerek hem Antik döneme yolculuk yapmış olursunuz hem de günümüzde Edremit Körfezi ve Midilli’yi ayaklarınıza seren eşsiz güzellikteki manzaranın büyüsüne kapılmış olursunuz.