NORVEÇ
İskandinavya ülkelerinden biri olan Norveç, parlamenter, demokratik ve temsiliyetçi bir yapı çerçevesinde “anayasal monarşi” ile yönetilmektedir. Bununla birlikte, Kral’ın siyasi gücü oldukça sınırlı ve daha ziyade simgeseldir. Halen ülkenin başında bulunan Kral V. Harald 1 Ocak 1991’de tahta çıkmıştır.
Norveç’de devleti yürütme görevi, Kral ve Başbakan idaresindeki Bakanlar Kurulu tarafından icra edilmektedir.
11 Eylül 2017 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından ülkeyi Muhafazakar Parti, İlerleme Partisi ve Liberal Parti’den oluşan koalisyon hükümeti yönetmeye başlamıştır. Muhalefette yer alan Hıristiyan Demokrat Parti’nin (KrF) 2019 ‘da yapılan kongresinde, mevcut Hükümete katılınması yönünde karar alınmış ve böylece kabine bu katılımla genişletilmiştir.
Koalisyon, Başbakan Bayan Erna Solberg liderliğinde azınlık hükümeti olarak görevini sürdürmektedir.
*
Norveç yaklaşık altı milyonluk küçük bir ülke. Kendisine özgü mutlu bir yaşam felsefesiyle bu dünyadan o kadar uzak kalmış ki, bütün ısrarlara karşın üst üste yapılan referandumlarla Avrupa Birliği’ne üye olmayı reddediyor. Öte yandan, Norveç, anlaşmalarla -İsviçre gibi- bu birliğe bağlanmış bir durumda. Norveç, aynı zamanda Avrupa’nın en pahalı ülkesi.
*
Norveç, etrafı Norveç Denizi, Kuzey Denizi, Danimarka, İsveç ve Finlandiye ile sarılı bir ülke : Olağanüstü güzellikleriyle (Geçmişe bulvar açan şehir mimarileri; liman, gemi, kanal, park, göl ve Norveç Denizi kıyı fiyordlarıyla) “sanki bilinmeyen bir gezegene ait yermiş gibi” izlenim bırakıyor : Bu yorum Amerikalılara ve Avrupalılara ait.
(Fiyordlar; İskandinavya kıyılarında sık rastlanan buzul aşındırması sonucu ortaya çıkan jeolojik oluşumlardır; başka bir deyişle, Norveç Denizi’nde iki taraftan sarp kayalıklarla çevrili uzun, dar ve derin koylardır.)
Norveçliler, 8. ve 11.yüzyıllarda savaşçı ve tüccar bir halk olarak “Vikingler “ olarak adlandırılıyordu.
*
Norveç insanı, İskandinav insanlarına özgü, yalnızlık sendromuna alışmış. İnsanlar, olabildiği kadar yalnız. Buna karşın, kendilerini yenilemenin ve ve diriltmenin yolunu kolayca buluyorlar.
*
Norveç, İskandinavya’da, komşusu olan İsveç ve Danimarka gibi, dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasında yer alıyor.
Ancak; ülkenin başlıca sorunu “mülteciler (siyasi sığınmacılar).” Bazı yerlerde mülteci kampları kurulmuş. Aslında bu konu dünya ülkelerinin de başlıca sorunlarından birini oluşturuyor. 2011’de Norveç’te yaşanan “Ütoya katliamı” dünya ülkelerinin belleğinden henüz silinmiş değil.
Dünya basınına yansıdığı gibi, son günlerde Norveç’ te bazı terör örgütü faaliyetleri dikkati çekmektedir.
Dünya basınında yer tutan günlük haberlere göre, ülkenin başkenti Oslo’da, İsveç ve Finlandiya’da görüldüğü gibi, masum insanlara yönelik çıkarılan insan haklarına ve evrensel hukuka aykırı birtakım terör olayları, dünya kamuoyunun dikkatini çekiyor.
*
Kuzey Avrupa ülkesi Norveç ile Türkiye Avrupa’nın iki ayrı köşesinde iki ayrı ülke. İki ülke arasındaki diplomatik ilişki 1926 yılnda kurulmuş.
Norveç, enerji (petrol ve doğalgaz) , deniz ürünleri (balıkçılık vb.) ve ulaşım (gemicilik) sektörlerinde bir hayli gelişmiş. Ülke, güçlü ve sağlam bir ekonomiye sahip. Norveç ile Türkiye ile karşılıklı ticaret ve yatırım alanındaki işbirliği imkanları henüz kısıtlı.
Ne var ki her iki ülke de NATO üyesi ve Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nda (BM) yakın bir çalışma içinde.
*
Geçmiş yıllarda, mesleki bir araştırma için gittiğimiz İngiltere’de, bilimsel bir toplantıda tanıştığım Norveçli bir meslektaşım, Londra, Edingburg ve Newcastle’lı arkadaşlardan oluşan grubumuzu nezaketen iki günlük bir süre için Norveç’e davet etmiş ve bu ülkenin başkenti Oslo’da misafir etmişti.
Meslektaşım, ailesiyle birlikte (Norveç konukseverliğini göstererek), meslek grubumuza verdiği bir akşam yemeğinde - hiç unutmuyorum - şöyle bir açıklamada bulunmuştu : ”Bizim Avrupa Birliği’ne ihtiyacımız yok!”
*
Ege Denizi kenarındaki turistik yerler (Kuşadası, Bodrum, Çeşme, vb.) Norveçlilerin son yıllarda en çok yaz tatili yaptıkları yerler… Her yıl binlerce Norveçli aile, Türkiye’deki bu sahil kentlerine akın ediyor.
*
Norveç denilince aklıma Knut Hamsun gelir: Norveçli Nobel edebiyat ödülü sahibi Hamsun, dünya edebiyatı çevrelerince tanınmış önemli bir yazardır. En önemli romanları “Açlık,” “Pan,” “Göçebe” ve “Victoria”dır. (Lise yıllarında okuduğum “Victoria”yı çok beğenmiştim.)
*
Geçenlerde, sözünü ettiğim Norveçli meslektaşımdan (yıllar sonra) gelen bir e-posta dikkatimi çekti. Şöyle yazıyordu: ”Türkiye’ye geliyoruz!”
Meslektaşım, geçen hafta, beş üç günlük tatil için Türkiye’yi ziyarete geldi.
Kendisi emekliye ayrılmış ve Oslo’ya yerleşmiş. Yanında eşi ve küçük kızı vardı. Kızı, Danimarkalı yazar Hans Christian Andersen’in masallarındaki deniz kızına benziyordu.
Meslektaşım, ailesi adına verdiğimiz bir akşam yemeğinde Norveç’teki yaşamını anlattı. Her gün Kuzey Denizi’nin akşamları siyaha çalan rengine ve gün ışığından uzak kasvet dolu ıssız fiyordlarına bakarken derin düşüncelere daldığından söz etti. Bol güneşi, doğal ve tarihi zenginliği, konuksever insanları ve her mevsim ayrı bir güzelliği olan Türkiye’yi sevdiğini; özellikle eşi ve çocuklarının da arzusu üzerine, yazlık bir tatil evi satın almaya ve hayatının kalan bölümünü Norveç fiyordları ile Ege Denizi sahilleri arasında geçirmeye karar verdiğini heyecanlı bir dille açıkladı.
FACEBOOK YORUMLAR