EKONOMİ, MUTLULUK VE YENİ YIL
Bizim kuşağın lise döneminde “ekonomi” ve “iktisat” sözcüklerini hep duyardık. O zamanlar kelimeler, terimler ve kavramlar birbirlerine karıştırılırdı.
Günlük hayatta ekonomi ya da iktisat denilince insanların aklına hep “para”, “gelir ve gider”, “harcama”, “zenginlik” vb. kavramlar gelirdi.
Bu sözcükleri “maliye” ve “muhasebe” anlamında kullananlar da vardı.
Yıllar sonra ekonomi sözcüğünün Fransızcadan, iktisat sözcüğünün de Arapçadan Türkçeye girdiğini, her ikisinin de ayrı dillerde aynı bilim dalını ifade ettiğini, bu alanda uzman olanların “ekonomist” ya da “iktisatçı” olarak tanımlandığını öğrendik.
Ekonomi; toplumlarda mal ve hizmetlerin üretim ve dağıtım faaliyetleriyle değişim koşullarını, birbirleriyle olan ilişkilerini ve yasalarını bütün yönlerden araştıran, belirleyen, genel geçerlik ve kesinlik niteliklerini yöntemli ve dizgesel olarak irdeleyen sosyal bir bilim dalı.
Prof.Sencer Divitçioğlu’nun tarifiyle, "İktisat, sonsuz amaçların kıt kaynaklarla idaresi ilmidir."
Ekonomiye, “Hayatın kendisidir,” diyenler de çok.
Uluslararası üniversitelerde en çok alanı veya uzmanlık konusu bulunan fakültelerden biridir ekonomi. Binyıllardır paradigmalarını taşımaktan yorgun düşmüş bir bilim emeklisi.
Geçmiş yıllarda, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde bir “Ekonomi Doktorası Programı”na kabul edilmiştim. Doktora komisyonu başkanı, “Genel anlamda yüksek matematik ve felsefe bilmeyenler bu programa başlamasın!” demişti. Bu çok doğru bir uyarıydı.
Bu uyarı bana, milattan önce 4. yüzyılda Atina’da Platon Akademisi’nin kapısına asılmış olan “Geometri bilmeyen giremez!” yazısını hatırlatmıştı.
Ne var ki, matematik ve felsefeyi biraz kavramış olmama karşın bu zorlu ve ağır ekonomi doktorasını tez aşamasına gelmeden önce bırakmıştım.
*
Konumuza devam edelim: Bilindiği gibi ekonomi bilimi, somut olay ve rakamlara dayalı olduğu gibi soyut gelişmelere göre de dinamik bir düzlemde şekillenmektedir.
Dünya ekonomisindeki yöntem ve teori, iktisadi politika, ekonomik sistemler, refah ekonomisi, para ekonomisi, milli muhasebe, devlet kontrolleri, ekonometri, sektörlere göre üretim modelleri, pazarlamada satış ve dağıtım kanalları, talep-arz dengesi, yatırım projelerinin analizi, tasarruf hacmi, üretim toplumları, tüketim toplumları, stok yönetimi, maliyet teorileri, tam rekabetçi, monopol ve oligopol piyasalar, ülkelerin ihracat-ithalat rakamları, fiyat mekanizmaları, gayri safi milli hasıla, katma değer, büyüme oranları, kişi başına düşen milli gelir, istihdam teorileri, sektörel işsizlik analizleri, ekonominin finansmanı modelleri, döviz kurları, altın stok ve fiyatları, sektörel fiyat indeksleri, merkez bankaları para politikaları, bankacılık işlemleri, maliye politikaları, ülkeler arası enflasyon, deflasyon, devalüasyon ve revalüasyon göstergeleri, faiz hadleri, borsalardaki sektörel hisse senedi endeksleri, ev ekonomisi, destekleme uygulamaları, ülkelerin iç-dış borç stokları, ekonomik sektör analizleri, küresel ekonomide model yaklaşımları, uluslararası ekonomik ilişkiler, dış ticaret analizleri, ödemeler dengesi açık ve fazlaları, konjonktür dalgalanmaları, Amerikan Merkez bankasının faiz kararları vb. konularla birtakım parametrik göstergeler üniversitelerin akademik anfilerinde değerlendirilmektedir. Kritik yol analizleri yapılmakta, sentezlere varılmakta, elde edilen veriler bilimsel temelde konsolide edilmektedir.
Bu bağlamda da, genel ekonominin, çok sayıda alt bilim dalları doğmaktadır.
*
Dünya ekonomisi 21.yüzyılın postmodern sarmalında her gün yeni ve farklı boyutlar kazanmaktadır.
Diğer yanda Dünya Bankası, IMF ve IFC gibi aktörler, küresel ekonominin, uluslararası finansal düzenin yönlendirilmesinde yeni roller üstlenmektedir.
“The Wall Street Journal”, “The Economist” ve “Financial Times” gibi uluslararası mali ve ekonomik yayın organları ekonomi dünyasında etkili olmakta, ekonomi okuyucusu sayısı giderek artmaktadır.
Akademik çevrelerde çok sayıda ekonomi kitabı, tezler, kalkınma modelleri, bilimsel araştırmalar ve makaleler kaleme alınmakta; insanlığa, ekonomiye matematiksel ve özgün katkı yapan bilim insanlarına (teşvik amacıyla) nobel ve benzeri platformlarda ödüller verilmektedir.
Denilebilir ki dünya hayatı ile ekonomi arasında yakın bir ilişki vardır. Söz konusu gizemli ilişkiye göre İnsan da ekonomiktir. Her insan kendisine özgü bir ekonomik aforizmayı ortaya kor.
Sonuç olarak : Mikro ve makro ekonomiye ilişkin bilimsel çalışmalar bitecek gibi görünmemektedir.
Dünyadaki mevcut sosyoekonomik düzen, konjonktürel krizlere karşın otomatik bir şekilde doğal seyrinde çalışmaktadır.
Ekonomi makinası da kendi yörüngesinde bir saat gibi tıkırında işlemektedir.
*
Ekonomi konusuna burada nokta koyalım. Gelelim yeni yıla.
Bu ay, yılın son ayı. 2022 yılı, önümüzdeki Ocak ayı ile başlayacak.
Evinize bir yılbaşı hediyesi alın: Şöyle güzel bir kitaplık olsun bu harikulade yılbaşı hediyesi!
Kitaplığınızı ilk önce mesleki kitaplarınızla doldurun.
Kitaplığın kalan raflarına, aile üyelerinizin boş zamanlarında okuyabileceği genel kültür çerçevesinde gerekli sosyal bilimler ve fen bilimleri kitaplarını yerleştirin.
Şiir, öykü ve roman türleriyle ilgili edebiyat kitapları için de kitaplıkta özel bir köşe oluşturun.
Kitaplar; bilgi, başarı, huzur ve sağlığın bir metaforu olarak kabul edilmektedir.
Para, dünya hayatının vazgeçilmez ihtiyaçlardan biridir. Ancak, bilim insanlarının yaptığı araştırma sonuçları, fazla hırs, fazla ben-merkezcilik ve fazla paranın mutluluk getirmediğini; tam tersine hayattan çok önemli bir şeyleri alıp götürdüğünü göstermektedir.
Bu da bir “ekonomi kuramı,” olsun...
FACEBOOK YORUMLAR