Nurullah ERTUĞRUL

Nurullah ERTUĞRUL

[email protected]

Manisa Merkez İlçeleri İle Güzelhisar ve Menemen İlçelerinde Tespit Edilebilen Yer Adları: III

01 Nisan 2022 - 10:28 - Güncelleme: 01 Nisan 2022 - 22:55

       Manisa Merkez İlçeleri İle Güzelhisar ve Menemen İlçelerinde Tespit Edilebilen Yer Adları: III

         Cafer Ağa Köprüsü – Kadı Köy Ve Gölbeyi Tımarına yakın yerde. Balı Çelebi Köprüsüne yakın.10
         Cami Mahallesi – Güzelhisar Merkezinde. Kızık Boyundan Ellici Yund Dağı Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.5,11
         Cami-i Cedid Mahallesi – Manisa Merkez’inde2
         Cami-i Kebir(Ulucami)Mahallesi –Manisa Merkez’inde Günümüzde İshak Çelebi Mahallesi. Karkın Boyundan Mukataa Bazdaran Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Ellici Yund Dağı Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti. 1,2,3,5,6,8,11
       Cami-i Kebir Mahallesi – Menemen Merkezinde. Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Cemaatinden Saruhan Yörükleri yerleşikti.11
     Can Paşalu (Cihan Paşalı) Çiftliği-Köyü – Eğri(Üçpınar)Beldesi doğusunda. Manisa. Darüssaade Ağası Beşir Ağa Vakfı mülkü iken Cumhuriyet Devrinde özel mülke geçen 39.000 Dönüm cıvarı çok büyük çiftlik.2,3,4
      Cedid Çobanisa(Aşağı Çobanisa)Köyü – Manisa. Hızır Paşa’nın Çınar Zaviyesi.3,8
      Cedid-i İbn-i Bektaş Mahallesi(S) – Manisa Merkez’inde.(Bkz: Bektaş Mahallesi) 1,2,3
      Cedid Karaköy – Yund Dağı. 1297 Yılında Camisi yeniden yapılmış.3
      Cıraslar-ı Kebir ve Sağir(Bkz; Çaprazlar-ı Kebir ve Sağir)Mahalleleri – Manisa Merkezi’nde.1,3,6
       Cihanbeyli(Bkz.Çukur) Köyü – Yund Dağı Nahiyesi. Menemen İlçesine bağlandı. İbrim Dede Zaviyesi, Uçan Su ve değirmenleri var. Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Küreklü/Kürelü Yörük Cemaati, Kızık Boyundan Karaca Yörükleri yerleşikti.2,3,4,5,10,11
       Cimri Yakub(Çamurluca)Mezraası – Manisa.1 (Turgutlu’ya da yazıldı)
       Cinbaşlar Köyü – Manisa.4,8
       Cüllahlar Köyü – Güzelhisar Kazası. Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.10,11
      Cüllah Aliler Köyü – Güzelhisar Nahiyesi-Kazası. Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri yerleşikti.5
       Çadırcı Tımarı – Manisa Kenti ile Gediz Nehri arasında, Günümüz Kuşlubahçe Mahallesi’nin(Fatiş Tımarının) doğusunda. Soycak(Soğucak) Pınar’(Üç Oluklu Çeşme)doğusunda. Bkz; Piyale Bey Vakıfları)3
             Çağalar Köyü – Menemen Kazası. Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri yerleşikti.11
             Çağatay Köyü – Menemen Kazası. Kızık Boyu’ndan Ellici Yunddağı Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.5,11
         Çağış Köyü – Menemen. 1595-1617 Yıllarında 7 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12
        Çakallar Köyü – Yengi. Manisa. Sancaklı Bozköy-Sancaklı Uzunçınar arasında, Bozköy’e yakındı.9
          Çakır Bey Çeşmesi – Hasırcı Köyü ile Kırtık Köyü arasındaydı. Manisa.3
       Çakırcalu Mezraası – Manisa.10
       Çakırlu Köyü – Manisa Nahiyesi.1
       Çal Bahçe Köyü - Güzelhisar Nahiyesi-Kazası. Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri, İğdir Boyundan Ellici Doğan Hisarı Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.4,5,10,11
       Çalışlar Köyü – Yund Dağı Nahiyesi. Çalışlar Cemaati yerleşik. Anadolu Beylerbeyi adamlarından Kartalcıoğlu Eşkıyası tarafından 1065/1655 Yılında soyuldu.4,5,6
        Çaltu Köyü (S)- Emlak Nahiyesi. Eskisi harab olmuş ve yenisi kurulmuştur. Ellici Yörük Cemaati, Keçili Yörükleri yerleşikti.4,5
              Çam Köyü – Yund Dağı. Manisa. Karkın Boyundan Tura Hoca Ellici Yörükleri yerleşikti.2,3,4,11
        Çambel Köyü – Manisa. H.1302 tarihinde bu köye cami yapıldı kaydı var. Sancaklı Aşireti yerleşik.3
        Çamluca(Işıklar) Köyü(S)–Yund Dağı Nahiyesi. Karkın Boyundan Çanşa Ellici Cemaati-Saruhan Yörükleri, Derici Aşireti, Sipahizadeler, Önce, Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri, sonra da Karacalar Taifesi içinde yer alan Osmanlar Yörük Cemaati, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Ellici Çanşa(Ovacık) Yörükleri yerleşikti. Buradaki Öküz Viranı Çiftliğinde Kara Dede Zaviyesi vardı.1,2,3,4,5,8,11
        Çamurluca(Cimri Yakub)Mezraası – Manisa Nahiyesi.1 (Turgutlu’ya da yazıldı)
        Çanak(Akça) Köyü – Yund Dağı.3
        Çanşa Korusu – Yund Dağında. Kağan Köyü ile Belen Türk Yenice Köyüarası.1
       ÇANŞA NAHİYESİ(S) – Yund Dağı’nda nahiye merkezi.1
        Çanşa Köyü – Manisa. Hudutnamede:“Sabuncu Yokuşu ve korudan ötede”deniyor.3,10 Manisa-İzmir   arasında olduğu anlaşılıyor.9
       Çaparcı(Çaparıca=Kersen)Köyü –  Manisa. Gürle Köyü yakınındaydı. Adının Çaparlı olduğu söylenir.4
       Çapaçarık Köyü – Manisa. Aynı adlı yatırı ile anılır.4 Çaparlı Çarık gibi Çaparlı ile ilgili olmalı.9
       Çaparıca Suyu – Emlak Nahiyesi-Kazası. Çaparıca Suyu ile dönen değirmen Çapaçarık Türbesi yanındadır.3
       Çaprazlar-ı Kebir Mahallesi –Manisa Merkez’inde. Günümüz Utku Mahallesi’nin güney kısmı. Kızık Boyundan Yund Dağı- Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri yerleşikti. 1,3,5,6,11
       Çaprazlar-ı Sağir Mahallesi –Manisa Merkez’inde. Günümüz Utku Mahallesi’nin kuzey kısmı. Kızık Boyundan Yund Dağı- Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri yerleşikti. 1,3,5,6,11
        Çardak İnli(Çardakin=Çardeğin) Köyü – Yunt Dağı Nahiyesi. Osmancalı Köyü ile Küçük Belen Köyü arasında, Osmancalı Köyü’nün 2-3 Km. kuzey doğusunda, terkedilerek yıkılmış olan bir köyün duvar temel kalıntıları vardır.(Yıl:2006) Osmancalı Köyünün bilge kişileri, salgın hastalıktan dolayı terkedilen bu köyün “Çardakinli Köyü” olduğunu belirtmişlerdir. Önce, Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri, sonra da Karacalar Taifesi içinde yer alan Osmanlar Yörük Cemaati, Karkın Boyundan Çanşa Ellici Cemaati-Saruhan Yörükleri, Karkın Boyundan Ellici Çanşa Yörükler, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Ellici Çanşa(Ovacık) Yörükleri, Kızık Boyundan Karaca Yörükleri yerleşikti.2,3,5,10,11
       Çarşı (Saruhanoğulları Dönemi) Mahallesi – Manisa Merkez’de Ali Bey Cami ile İlyas Bey Mescidi arası.3
       Çarşı (Osmanlılar Dönemi-Pazar-ı Büzürğ=Ulu Çarşı)) Mahallesi –Manisa Merkez’inde günümüz çarşısı. İsalar Yörük Cemaati yerleşikti.2,5,6,8
       Çaşnigir Mahallesi – Manisa Merkez. Günümüz Çeşnigir Cami cıvarı.3,4  
        Çatak Deresi Köyü – Kestel-Güzelhisar Kazası-Nahiyesi. Karkın Boyundan Çanşa Ellici Cemaati-Saruhan Yörükleri, İğdir Boyundan Ellici Doğan Hisarı Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.11
        Çatak Deresi – Manisa. Yengi. Çobanisa Cıvarında. Eşrefzade Zaviyesi vakfına aitti. Sınırında: Su Anası, Papas Deresi ve Rah-ı Öksüzce vardı. 3
         Çataklu Köyü – Manisa Nahiyesi. Korkud Köyü bağlısı. Güzelhisar. 1595-1617 Yıllarında 3 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12
         Çatalbaş(lu) (Kilise) Köyü –Manisa Nahiyesi. Tekeliler Köyü cıvarında idi. Beylerbeyi, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Ellici ve Mukataa Yörükleri, İsalar Yörük Cemaati, Karkın Boyundan Eldelik-Ellici Saruhan Yörükleri, Karkın Boyundan Ellici Resüller Yörük Cemaati, Sipahizadeler yerleşikti. Saruhan Miralemi İskenderin çiftliği de buradaydı.1,2,4,5,11 1595-1617 Yıllarında 2 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12     
        Çatal Mahallesi – Manisa Merkez’inde. Çatal Cami ve Çatal Mezarlığı cıavarı.3,4
        Çatal Kilise(Seyfe-ler) Köyü(S) – Manisa Nahiyesi. Bu köye bağlı Nıfs-ı Seyfe(Sofular) Köyü günümüzdeki 19 Mayıs Spor Stadyumu cıvarındaydı. Buradaki 20 cerib miktar yer ile 5 cerib miktar bağ yeri Saruhanoğlu İshak Çelebi Vakfından idi. F.Emecen, Bu köyü, Hızır Şah’ın Çınar Zaviyesi’ne vakfettiğini yazmıştır. Kızık Boyundan Ellici Yund Dağı Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.2,3,5,10,11  1595-1617 Yıllarında 1 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12     
        Çavuş Köyü – Menemen Kazası. Kızık Boyu’ndan Ellici Yunddağı Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.5,11
        Çayır Köy – Manisa. Kızık Boyu Mukataahane Cemaatinden Saruhan Yörükleri yerleşikti.1,4,11 1595-1617 Yıllarında 1 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12 (Turgutlu’ya da yazıldı)
       Çeltik Köyü – Menemen Kazası. Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri, Önce Kızık Boyundan Yund Dağı Yörükleri Taifesine sonra da Karkın Boyu Karaca Yörükleri Taifesine bağlı olan Osmanlar Yörük Cemaati,   yerleşikti.1595-1617 Yıllarında 6 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12     
       Çekeler Köyü -  Yund Dağı Nahiyesi. Karayağcı Aşireti, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Önce, Kızık Boyundan Ellici Yunddağı Yörükleri, sonra da Karacalar Taifesi içinde yer alan Osmanlar Yörük Cemaati yerleşikti yerleşikti.4,5,11
       Çekik Zemin – Manisa Kazası. Ellici Tura Hoca Yörük Cemaati yerleşikti.2
       Çeknelerin Tepe Köyü – Yund Dağı.3
       Çeltik Köyü -  Menemen Kazası. Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti.1595-1617 Yıllarında 2 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.11,12
         Çengizade(Tatar Şahabettin, Hacı Kasım=Kasım Paşa) Mahallesi – Manisa Merkezde Alaca Hamamın güneyinde kalan yerler.3,6
         Çerilü Köyü – Saruhan Sancağı. Karkın Boyundan Ellici Meymunlar Yörükleri yerleşikti.11
        Çerçiler Köyü – Saruhan Sancağı. Karkın Boyundan Özlüce-Karaç(c)ayan Yörükleri yerleşikti.11
        Çerkez İhsaniye(Çerkez Tevfikiye=Gül Bahçe)  Köyü – Manisa.3,8
        Çerkez Mahmudiye(Mahmudiye) Köyü – Manisa.8
        Çerkez  Osmaniye(Tepeağıl)Köyü – Manisa.8
        Çerkez Tevfikiye(Çerkez İhsaniye=Gülbahçe) Köyü – Manisa.3,8 
        Çerkez Sultaniye(Bağ Yolu) Köyü – Manisa.3,8
        Çeşmebaşı Köyü – Manisa.8 Halen var olan köyün doğusundaki dere çukurunda bir değirmen yıkığı vardır.(Bu Bilgi, yöre yaşlısı Necati Eken’den alındı.) Çeşmebaşı Köyünün 2Km. doğusunda adı bilinmeyen bir yatır vardır. Buraya “Dede Yaka” denir. Bu yöreyi ekip biçmek için şükür kurbanı kesilirdi.(Bu bilgi, Çobanisalı Emekli Edebiyat Öğretmeni İzzet Bilge’den alındı.) 
        Çıkrıkçılar Arastası-Manisa Merkez. Küçük Mehmet Ağa Vakfından “Yoz Han arsası”vardı.3
        Çınarlıkuyu Köyü –  Yund Dağı.4
        Çıracılar Mescidi Mahallesi – Manisa Nahiyesi(Merkez).Mukataa Yörükleri yerleşikti.1,5
         Çıracılar Köyü – Manisa. Karkın Boyundan Yörük Cemaati yerleşikti.5
         Çırpı Pazarı –  Manisa Merkez. Günümüzde Karaköy Pazar Yeri. Kuyualanı Mahallesinde, Tapu’nun 495 ve 567 adaları arasındaki Çayatlar(3401 Numaralı)Sokağı Çırpı Pazarında idi. Çağatay Uluçay İlköğretim Okulu’nun doğu ve kuzeydoğusunda kalan yerlerdi.2,3
          Çıtak(Akça)Köyü(S) -  Yund Dağı Nahiyesi. Akçaköy Yörükleri.4,5
          Çıtak(Çatak) Köyü Deresi – Güzelhisar Nahiyesi. Ahmet Dede Hanikahı3(S)
          Çiteler Köyü – Manisa Kazası. Karkın Boyundan Çanşa Ellici Cemaati-Saruhan Yörükleri yerleşikti.11
          Çiftçilü (Temsilen Karaağaçlı)Köyü – Manisa Nahiyesi. Belen Nahiyesi. Karkın Boyundan Eldelik- Ellici Saruhan Yörükleri Cemaat-i Şamiyan (Şamlu Cemaati) yerleşikti. Dönmezler, Hatun, Şirmend Köyleri ile Gürcü, Toy Yusuflu, Balatcık ve Karaağaçlı Mezraaları buraya bağlıydı. Padişah hassı iken şehzade hassı oldu. Saruhanoğlu Hızır Şah, Şeyh İlyas Oğlu Bayezid’e buraya bağlı Karaağaçlı Çiftliğini vakfetti.1,2,3,4,8,10,11(Bakınız; Karaağaçlı)(Saruhanlı İlçesi Yerleşke Listesine de yazıldı)
           Çirdkafnlu Köyü – Yund Dağı Nahiyesi.4
          Çobansa(Yukarı Çobanisa=Işık Hacı) Köyü (S) – Biyengi. Karaman Kayası’nda Çoban Hanları Cemaati. Kayı Boyu, Çobansa Yörükleri, Sancaklı Yörükleri, Mukataa Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Karaca Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri yerleşikti. Kütahya Sancağında bulunan taifelerden biri de Çobanlar’dı. Çobanlar adlı cemaatlere Saruhan ve Menteşe Sancaklarında da rastlanılmaktadır. (TD 165: 567, 701; TD 61: 111). Ayrıca, Karaca Koyunlu Yörükleri arasında Çobansalar isimli bir cemaat mevcuttu (Gülten, 2009: 203). Çobanlar 1520 tarihinde iki cemaat olarak görülmektedir. Tahrir defterlerinde Kaşı Yenice Nahiyesine tabi cemaatlerden birinin Saruhan Sancağında bulunduğu belirtilmişti. Diğer cemaat ise Alaşehir’de sakindi. Kayı ve Çobanların aynı bölgede bulunmaları dikkat çekici bulunmuştur. Emecen’e göre (2001: 181) Kayı ve Çobanların aynı bölgede bulunmaları Kayı Boyundan geldiği kabul edilen Osmanlı beyliğinin kuruluşunda onların Çobanoğulları’na bağlı olarak uç bölgelerde faaliyet göstermiş oldukları iddiasının tarihi bir delildir. Bu açıklamadan hareketle, Çobanlar adlı cemaatlerle Çobanoğulları arasında bağlantı kurulmasını sağlayacak her hangi bir belge olmamakla birlikte, Çobanlar isimli cemaatlerin Çobanoğulları’nın bakiyeleri olması ihtimali vardır. Taifenin nüfusu 1520 tarihinde 225, 1530 tarihinde 418 ve 1571 tarihinde 452 neferdi. 1520 tarihinde nüfusun az olmasının nedeni taifenin henüz teşkil edilmemiş olmasıdır. Taifenin hasılı ise 1530 tarihinde 8.350, 1571 tarihinde 16.000 akçeydi. (TD 49: 766,767; TD 438: 53; TD 47: 154b-156b). 1065/1655 Yılında Saruhan Sancağı Mutasarrıfı Zeynalabidin Paşa 600 den fazla atlı ile bu köyü soydu. 1,3,4,5,6,11
        Çomaklı Köyü - Güzelhisar Kazası.1595-1617 Yıllarında 7 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12 
        Çonkara(Çungara-Tokat) Köyü(S) – Palamud Nahiyesi. Yund Dağı Nahiyesi. Yörede Conkara=Çungara adlı yörük Cemaati de var. Çungara Çiftliği-Tımarı; Gediz Köprüsü aşağısında, Gediz Nehri’nin eski ve yeni yatağı arası ile çevresindeydi. Yund Dağında Çungar İli 0bası =Çonkara=Zeynüd’din Cemaati yerleşikti. Ayazmend’den Manisa’ya gelen Hacı Ahmet, Çungara’da misafir olduğu 26 Rebiyülevvel 1025 Günü gecesinde softaların baskınına uğrayıp işkence görmüştür. Aynı olayda Kardeşi Mahmut öldürülmüştür. 1,4,5,6,7
        Çunkara Köyü – Menemen Kazası. Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri yerleşikti.11
        Çölmekçi (Yenice ) Köyü – Manisa Nahiyesi. Çanakçı Yörük Cemaati yerleşikti.1,2 1595-1617 Yıllarında 1 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.12     
        Çukur(Bkz.Cihanbeyli)Köyü – Yund Dağı Nahiyesi. Menemen Kazası. Güzelhisar. Günümüzde Menemen İlçesine bağlı. Yakınında İbrim Dede Zaviyesi, Uçan su ve değirmenler var. Küreklü/Kürelü Yörük Cemaati, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Mukataahane Saruhan Yörükleri, Kızık Boyundan Karaca Yörükleri, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti. 1595-1617 Yıllarında 1 adet Tımarlı Sipahisi dirlik hissesi vardı.2,3,4,5,10,11,12
        Çullu(Beşir Ağa Çullusu)Köyü – Yund Dağı Nahiyesi. Çullu ve Büyük Çullu-Görece Cemaati.1077/1666-1667 de yapılan listede Beşir Ağa Çullusu diye yazılıdır.(MŞŞ:128/216) Kütahya Sancağında Bozkuş Taifesinden Çullu Yörük Cemaati, Kızık Boyundan Yund Dağı-Ellici Saruhan Yörükleri yerleşikti. 3,4,5,11
3. Bölümün Sonu. Devamını gelecek bölümlerde okuyabilirsiniz.
 

Reklam

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum