DEMİRCİ
KIZILCA KÖYDE ŞEYH HASAN TEKKESİ
BELGE-1 (Berat): Kariye-i Kızılca tabi’i Demirci bir çiftlik mikdarı yeri Hasan Halife mezbure kariyede olan tekyede hizmet için Devlet Han Çelebi vakf edüb sonra, Şeyh Hasan evlâdından İdris mutasarrıf olub Sultan Mehmed nışanları ile mensuh olup tımara verilmiş sonradan Merhum Sultan Bayezid Han aleyhi’r- rahmeti vel’gufran yine vakfa buyurup nışan-ı şerif verilmiş olvechile ila yevmina hazihi vakfiyet üzre tasarruf olunurmuş. Şimdiki hinde Yusuf nam berat-ı şâhiyle mezbur tekkeye şeyh olup vakf-ı mezbureye mutasarrıfdır. Tarih-i berat sene 930/1523-1524(Aynî Defter, varak: 83)1
BELGE-2: 984/1577 (01 Muharrem 983/ 12 Nisan 1575) Tarihli 236 (544) Numaralı “Defter-i Evkaf-ı Livai Saruhan’dan naklen;
(92B) Karye-i Kızılca tâb’-i Demirci bir çiftlik mikdarı yeri karye-i mezbûrede olan tekyede hizmet içün Devlet Han Çelebi Hasan Halifeye vakf edüb sonra Şeyh Hasan evlâdındın İdris mutasarrıf olub ayende ve revendeye hizmet edermiş Merhûm Sultan Murad Han ve Sultan Mehmed Han nişânları olub sonradan mensuh olub tımara verilmiş ba’dehu Merhûm Sultan Bayezid Han aleyhi’r-rahmete ve’l-gufran yine vakfa buyurub nişan-ı şerif virilmiş ol vecihle vakfiyyet üzere tasarruf olunurmuş ve Yusuf nam kimesne dahi berât-ı pâdişâhîyle tekye-i mezbûreye şeyh olub vakf-ı mezbûra tasarruf eder imiş deyu mukayyed der Defter-i Atik.
-Musa veled-i Yusuf k,-Mehmed veled-i o m,-Musa veled-i Yusuf k,-Yusuf veled-i o m,-Oruç veled-i İsa k,-Ali birâder-i o k,-Musa birâder-i diğer k,-Balı veled-i Eymirze m,-Hâsıl 2002
Yukarıdaki belgelere göre: 1313 Yılında Manisa’yı fetheden ve 1346 Yılında vefat eden Saruhan Bey’in Demirci Yöresinde görevli olan oğlu Devlet Bey; babası devrinde veya takip eden yıllarda Şeyh Hasan’ın Kızılca Köyündeki zaviyesi için evlâdiyed üzere bir çiftlik vakfetmiştir. Vakfın hukuku, Osmanlı Padişahlarından Çelebi 1.Mehmet ve Sultan 2.Murat Dönemlerinde de korunmuştur.
Fatih Sultan Mehmet Devrinde, hazinenin gelirini artırmak ve tımar sistemini güçlendirmek için, ülke genelinde 20 bin vakıf ve mülk arazi tımara çevrilmiştir. Oğlu 2. Bayezid Devrinde ise vakıfların hak ve hukuku iade edilmiştir.3 Vakfın tımara çevrilmesi sırasındaki tekke şeyhi, Şeyh Hasan’ın soyundan İdris’tir. Kanuni Devrinde de şeyhlik, vakfiye gereği Yusuf’a verilmiştir.
1531 ve 1575 Tarihli Vakıf Defterlerinde zaviyenin vakfedilen çiftlikten yıllık geliri her iki tarihte de 200 akçedir. Çiftlikte, beş nefer bennak (yetişkin) ve üç nefer mücerred (genç) oturuyordu. (T.D.398, sf: 161; T.D.544, Varak: 92B)4
Günümüzde Kızılca Köy ile Hüdük Köyü birbirine çok yakın olup her iki köyün 1,5 Km. kadar kuzey ortasındaki bir tepeye “Tekye Tepesi” ve de “Kale” denilmektedir. Burada Şeyh Hasan Tekyesinin kalıntıları ve diğer yapıların yıkıntıları bulunmaktadır. Hazine avcıları diye anılan bilinçsiz insanların yaptıkları kaçak kazılarla eskiye ait izler alt üst olmuştur.
Kızılca Köyün içinde, yukarı kesiminde evlerin arasında kalan bir alanda, Ekrem Doğan adlı kişinin evinin güney önünde, Tapunun K21A18CIB pafta, 114 ada, 52 parselinde 34,89 M2’lik taşınmaz üzerinde Şeyh Hasan Halife’nin mezarı bulunmaktadır. Anılan taşınmaz 2000 Yılından sonra yapılan Kadastro Çalışmalarında mazbut vakfı adına tapuda tescillenmiştir. Yazısız ve düzeni bozulmuş mezar taşı var olup korunmasız durumdadır. (EK: Resim)
Şeyh Hasan Tekkesi Vakfından hiçbir taşınmaz Cumhuriyet Dönemine ulaşmamıştır. Osmanlıca Tapu Kütük Defterlerinde de vakfından ilişikli taşınmaz kaydına rastlanamamıştır. 
Kızılca Köyü içinde Şeyh Hasan Halife’nin mezarının 2006 Yılında kuzey batısından görünümü.
Nurullah ERTUĞRUL
__________________________________________________________________
Mustafa Çağatay Uluçay, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar-2, 1946-İstanbul, sf:60’ da Vesika:32
984/1577(01 Muharrem 983/ 12 Nisan 1575) Tarihli 236(544) Numaralı “Defter-i Evkaf-ı Livai Saruhan” Tıpkı Basım ve Aktarım-İnceleme, Prof. Dr. M. Akif Erdoğru - Dr. Ömer Bıyık, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Daire Başkanlığı, Yayın No:7,Yıl: 2014 Ankara
Prof. Dr. Halil İnalcık, The Ottoman Empire The Clasical Age 1300-1600 London 1973, sf:30
Dr. H. Mustafa Eravcı-Dr. Mustafa Korkmaz, Saruhanoğulları ve Osmanlı Klasik Döneminde Manisa’da Yaşayan Kültürel İzleri, Celal Bayar Üniversitesi ve Manisa Valiliği ortak yayını,1999-Manisa, Sf:140
FACEBOOK YORUMLAR