DERGİYİ YAŞAT Kİ EDEBİYAT YAŞASIN!
Dünyanın başına musallat edilen virüs salgını yalnız ekonomiyi değil kültürel hayatı, eğitimi, gazeteciliği de derinden etkiliyor. Ne zamana kadar devam edeceği kestirilemeyen virüs salgınında kültürel hayatın neredeyse durma noktasına geldiğini görüp üzülmemek mümkün değil.
Kültür-sanatın amiral gemisi dergi ve kitap yayıncılığı bir süredir nefes almakta zorlanıyor. Daha ne kadar devam edeceği de meçhul. Bazı dergiler ve yayınevleri kapandı. Bazıları e-dergiye dönüştü bazıları da can çekişiyor. Özgün üretimin, düşüncenin aktarılabilmesinin en güzel aracı olan yazılı basın-yayın araçları, yerel basının ve dergilerin desteklenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığının dergi ve yazılı basını desteklemek adına neler yapabileceğini, yapması gerektiği konusunda oturup kafa yorması elzem görünüyor.
Özgür düşüncenin kalesi olarak kabul ettiğimiz dergiler özellikle kültür-sanat-edebiyat çevrelerinin nefes alma kanallarıdır. Anadolu’da yüzlerle ifade edilen kıt imkanlarla birkaç gönüllünün omuzlarında yayın hayatına devam eden gazete ve dergilerin içinde bulunduğu sıkıntılı durum bir süre daha devam ederse Türkiye’de kültürel alanda ciddi çöküşün yaşanacağını öngörmek gerekiyor.
12 yıldır yayıncılığın içinde bulunan Ihlamur dergisi sahibi Hakan Sarı Beyin dergilerin içinde bulunduğu sıkıntıları anlatan paylaşımına katılmamak mümkün değil. 92. sayısını yayımlayan derginin bile ayakta durmakta zorlandığı bir süreçten geçiyoruz.
“Nisan ve Mayıs sayılarımızın basımı ertelendi, bu ay Haziran sayısı ile birlikte 3 sayımız da basılacak... Ama bu durumdan daha kaygılı olduğumuz şey bundan sonra dergileri okurumuza nasıl göndereceğimizdir. PTT kargo bu tavrında ısrar ederse dergiler ve sahaflar başta olmak üzere tüm paydaşlar bu tavır karşısında ne kadar dayanabilir? Diğer faktörlerin ağır etkisinin üzerine bir de gönderim sorunu sadece dergimiz adına değil dilimiz ve edebiyatımız adına bizi endişelendiriyor...
Kıtlıkta verilen lokma unutulmaz...
Dergimiz yeniden basılmaya başlayalı beri, yazarlarımız ve dostlarımızdan tebrik ve destek telefonları geliyor. Ki sadece bugün iki yazarımız arayıp, derginin basılmaya başladığını tebrik ve abone olma taleplerini ilettiler; mahcup ama hayır diyemeden kabul ettik.
Her yıl 300 kütüphane için abone olan bakanlığımız bütçe sorunu nedeniyle bu yıl 100 kütüphaneye düşürmüştü...
Sonra PTT kargonun kitap kargosu kampanyasını bitirmesi, sonra pandemi süreci ve süreç bitmeden kâğıda gelen %30 zam; üfleyerek götürdüğümüz dergicilikte, nefesimizi tıkadı.”
Neler yapılabilir?
İstanbul’da görüştüğüm pek çok yayıncı ve yazarın ortak görüşü kitap, dergi yayıncılığının Mart 2020 tarihinden itibaren durma noktasına geldiği yolunda. Kâğıt fiyatlarına yapılan zamlar, okuyucuya direk ulaşamama, fuarların yapılamaması, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğinin yok denecek kadar az olması, PTT kitap ve dergi gönderim ücretlerine yapılan aşırı zamlar yayıncılığı özellikle dergi yayıncılığını direk etkileyen sıkıntıların başında geliyor.
Halbuki nitelikli, uzun soluklu, rüştünü ispatlamış kültür-sanat dergilerinin daha çok desteklenmesi gerekmektedir. Düşünün 1950’li yıllardan itibaren dergiler desteklenmeseydi Necip Fazıl’ın çıkardığı Büyük Doğu’dan bahsedilebilir miydi?
Türk Edebiyatı, Kubbealtı Akademi, Türk Dünyası Tarih Dergisi, Türkiye Günlüğü, Varlık Dergisi, Kurgan, Ihlamur Dergisi, Dergâh Dergisi, Yedi İklim, Ayvakti, Edebice… Porsuk Kültür, Güneysu gibi kültür sanatın can damarı olarak görülen yüzlerce derginin içinde bulunduğu sıkıntıları görmek ve çözüm odaklı planlar yapmak elzem görünmektedir.
Kültür-sanatın amiral gemisi dergi ve kitap yayıncılığı bir süredir nefes almakta zorlanıyor. Daha ne kadar devam edeceği de meçhul. Bazı dergiler ve yayınevleri kapandı. Bazıları e-dergiye dönüştü bazıları da can çekişiyor. Özgün üretimin, düşüncenin aktarılabilmesinin en güzel aracı olan yazılı basın-yayın araçları, yerel basının ve dergilerin desteklenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığının dergi ve yazılı basını desteklemek adına neler yapabileceğini, yapması gerektiği konusunda oturup kafa yorması elzem görünüyor.
Özgür düşüncenin kalesi olarak kabul ettiğimiz dergiler özellikle kültür-sanat-edebiyat çevrelerinin nefes alma kanallarıdır. Anadolu’da yüzlerle ifade edilen kıt imkanlarla birkaç gönüllünün omuzlarında yayın hayatına devam eden gazete ve dergilerin içinde bulunduğu sıkıntılı durum bir süre daha devam ederse Türkiye’de kültürel alanda ciddi çöküşün yaşanacağını öngörmek gerekiyor.
12 yıldır yayıncılığın içinde bulunan Ihlamur dergisi sahibi Hakan Sarı Beyin dergilerin içinde bulunduğu sıkıntıları anlatan paylaşımına katılmamak mümkün değil. 92. sayısını yayımlayan derginin bile ayakta durmakta zorlandığı bir süreçten geçiyoruz.
“Nisan ve Mayıs sayılarımızın basımı ertelendi, bu ay Haziran sayısı ile birlikte 3 sayımız da basılacak... Ama bu durumdan daha kaygılı olduğumuz şey bundan sonra dergileri okurumuza nasıl göndereceğimizdir. PTT kargo bu tavrında ısrar ederse dergiler ve sahaflar başta olmak üzere tüm paydaşlar bu tavır karşısında ne kadar dayanabilir? Diğer faktörlerin ağır etkisinin üzerine bir de gönderim sorunu sadece dergimiz adına değil dilimiz ve edebiyatımız adına bizi endişelendiriyor...
Kıtlıkta verilen lokma unutulmaz...
Dergimiz yeniden basılmaya başlayalı beri, yazarlarımız ve dostlarımızdan tebrik ve destek telefonları geliyor. Ki sadece bugün iki yazarımız arayıp, derginin basılmaya başladığını tebrik ve abone olma taleplerini ilettiler; mahcup ama hayır diyemeden kabul ettik.
Her yıl 300 kütüphane için abone olan bakanlığımız bütçe sorunu nedeniyle bu yıl 100 kütüphaneye düşürmüştü...
Sonra PTT kargonun kitap kargosu kampanyasını bitirmesi, sonra pandemi süreci ve süreç bitmeden kâğıda gelen %30 zam; üfleyerek götürdüğümüz dergicilikte, nefesimizi tıkadı.”
Neler yapılabilir?
İstanbul’da görüştüğüm pek çok yayıncı ve yazarın ortak görüşü kitap, dergi yayıncılığının Mart 2020 tarihinden itibaren durma noktasına geldiği yolunda. Kâğıt fiyatlarına yapılan zamlar, okuyucuya direk ulaşamama, fuarların yapılamaması, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğinin yok denecek kadar az olması, PTT kitap ve dergi gönderim ücretlerine yapılan aşırı zamlar yayıncılığı özellikle dergi yayıncılığını direk etkileyen sıkıntıların başında geliyor.
Halbuki nitelikli, uzun soluklu, rüştünü ispatlamış kültür-sanat dergilerinin daha çok desteklenmesi gerekmektedir. Düşünün 1950’li yıllardan itibaren dergiler desteklenmeseydi Necip Fazıl’ın çıkardığı Büyük Doğu’dan bahsedilebilir miydi?
Türk Edebiyatı, Kubbealtı Akademi, Türk Dünyası Tarih Dergisi, Türkiye Günlüğü, Varlık Dergisi, Kurgan, Ihlamur Dergisi, Dergâh Dergisi, Yedi İklim, Ayvakti, Edebice… Porsuk Kültür, Güneysu gibi kültür sanatın can damarı olarak görülen yüzlerce derginin içinde bulunduğu sıkıntıları görmek ve çözüm odaklı planlar yapmak elzem görünmektedir.
Naci YENGİN/05/07/2020
FACEBOOK YORUMLAR