İlkbaharda Yetiştirebileceğimiz Sebzeler

                         İlkbaharda Yetiştirebileceğimiz Sebzeler

Besin kaynağımız sebzeler içerdikleri vitaminler, mineraller, karbonhidratlar, yağlar ve proteinler sayesinde beslenmemize yardımcı olmaktadır. Sebzelerin kalorileri düşük olduğundan ne kadar bol yenilirse yenilsin kilo meydana getirmezler. İnsan sağlığı için sebzeler her zaman faydalı besinlerdir.

 Çiftçiye göre toprakla çalışmak, ekmek,  üretmek ve hasat etmek keyiflidir. İnsan vücudundaki pozitif enerjiyi toprağa atar, dinç olur. Çiftçinin toprağı işlemesiyle sebzeler ürüne dönüşünce huzur çoğalır. Tohumdan/fideden hasat’a kadar geçen her aşama tıpkı anne babanın bebeğine baktığı anı içerir. Bu aşamaların su, çapa, ilaç, budama ve ot temizliği gibi işleri vardır.

Mart ayında cemrenin toprağa düşmesi ve toprağın ısınmasıyla ekilen tohumlar, fideler çimlenmeye, yeşerip büyümeye elverişli hale gelir. Sebzelerin yetiştirilmesinde doğrudan tarlaya tohum ekilebildiği gibi fide ile üretim de mümkündür. Sebze üretiminde tohumları seçerken sertifikalı tohumlar veya elimizde bulunan yöresel ata tohumlar ile ekim dikimi yapabiliriz. İlkbahar mevsiminde domates, biber, patlıcan, salatalık, marul kavun, karpuz, soğan, börülce, fasulye ve soğan gibi ürünler ekilebilir. Üç çeşit ekim vardır: tarlaya ekim/dikim, viyole ekim, ocak fidanına ekim.  İri tohumlar ile tarlaya doğrudan ekim yapılabildiği gibi, viyollere tohumlar atılarak hazırlanabilir.

 Tohum ekerken tarlaya /viyole tohum ekiminde bir miktar toprak ile elenen yanmış ahır gübresine karıştırarak hazırlanır. Hazırlanan karışıma küçük tohumlar için 1-3 cm , iri tohumlar için 3-5 cm derinliğe yerleştiririz, üstten fıskiye yöntemi ile sulanır. Tohumlar zamanla filizlenir. Viyollerde ekilen tohumların toprağındaki nemini asla kaybetmemeliyiz, belirli aralıklarla tarlaya dikilecek büyüklüğe gelinceye kadar fıskiye ile sulamaya devam ederiz. Böylece büyümesini sağlarız. 

Bu yöntem fidan ocağı içinde uygulanır. Fidan ocağı nasıl hazırlanır? Toprak çapalanır, zemin tırmık ve tahta ile sürgüleyerek düzleştirilir. Elenmiş yanmış ahır gübresi elimizde olan tohumlarla karıştırılarak zemine ekilir. Üstüne de elenmiş, yanmış ahır gübresi bir- bir buçuk santim kalınlığında serilir. Can suyu verilir. Viyoldeki sulama yöntemi ile devam edilir. Büyüyen fideler tarlaya ekilir.

Küçük tohumlar genelde mart ayının başında, ocak veya viyolde büyüyen fidanlar ve iri tohumlar nisan sonu mayıs başı tarlaya dikilir. Sebze ürünleri tarlaya nasıl ekilir? Tohum ekim derinliği, sıra üzeri ve sıra arası ekim dikim mesafelerini tabloda gösterelim.

(Ürünler tohum cinsine göre ekim dikim mesafeleri değişiklik gösterebilir. Burada yöresel ata tohumlarına göre ekim dikim mesafelerini belirtilmiştir.)

Tarlaya ekeceğimiz ürünlerin yukarıdaki tablodan yararlanarak ekim dikimi yapabiliriz. İri tohumların erkenci olmasını isterseniz viyollerde büyük fide haline de getirebilirsiniz.  Örneğin tarladaki hazırladığımız çukura yanmış ahır gübresi karıştırırız, içine 3-4 tohum atabiliriz. Kavun tohumları fide haline geldiğinde iri ve güzel iki fideyi seçer zayıf olanları sökeriz. Aralamayı yapmış oluruz. 

Tarlaya ektiğimiz ürünleri sulamada ülkemizde yaygınlaşan damlama sulama uygundur. Damlama ile sulama, su tasarrufunu sağladığı gibi, hastalıkların sulama yolu ile yayılmasını önlemektedir. Toprağın yapısına, türüne ve nemin kaybolmasına yakın süreyi tespit ederek, sabah veya akşam sulama yapılır. 

Her aile bireysel olarak sebze ürünlerini yukarıdaki yöntemlere göre hobi olarak üretebilirler.  Böylece sofrası lezzetlenir ve kışlık ürünlerini temin edebilir. Hatta komşularına çevresine faydalı olabilir. Hem toprağı işlemiş oluruz. Hem de insan üretime katkıda bulunmuş olur.

Topraklarımızı boş bırakmayalım. Ekelim, dikelim, üretelim.  Üretmeye gönüllü olalım.  

Mustafa KARA

       mustip2000@hotmail.com