"Şehir Araştırmaları Merkezi"nin Peşinde Bir Ömür

“Şehir Araştırmaları Merkezi”nin Peşinde Bir Ömür

Çok uzun zamandır, doğup büyüdüğüm, hasretini çektiğim ve sevdiğim şehrim Manisa’nın tarihi ve kültürü üzerine, imkanlarım ölçüsünde araştırmalar yapmaya çalışıyorum. Bu doğrultuda elde edebildiğim kitap, belge, fotoğraf, akademik çalışmalar gibi bütün materyalleri hem toplamaya hem de okuyup eksiklerimi tamamlamaya çalışırım. Bu çalışmaların çok da kolay olmadığını yakinen bilirim. Nihai amacım, Manisa üzerine, tarih boyunca Yerküre ’de yapılmış bütün çalışmaların, matbu ya da dijital kopyasının bir çatı altında toplanmasıdır. Bu çalışmaları yaparken zaman zaman yolunuz sizin gibi kendi şehri için çırpınan başka yürekler ile çakışır. Bazıları ile yüz yüze karşılaşmadığınız halde çok güzel dostluklar oluşur. İster istemez bu kişiler ile aranızda bir ağ (network) oluşur. Onlar yaptıkları çalışmalarda Manisa ile bir bulguya rastladıklarında sizinle, siz araştırmalarınız esnasında onların şehri ile ilgili bir materyale rastladığınızda kendileri ile paylaşımda bulunarak güzel ve gönüllülük esasına dayalı bir iş birliği ortaya çıkar. Bu iş birliğinde maddi menfaat gözetilmez, amaç şehre hizmettir. Bu kişilerin makam, mevki ve maddi beklentileri yoktur. Bazen birçok kurumdan daha fazla katkı sağladıkları halde çoğunun adı bile bilinmez.

İşte bunlardan biri ve sanırım hedefi en yüksek olanı eğitimci, araştırmacı, yazar Mehmet Ali Abakay’dır. Diyarbakırlıdır ve orada yaşamaktadır. Çalışmalarını da oradan sürdürmektedir. Biz Manisa ile ilgili çalışmalarda henüz merkezi bitirip ilçelere uzanamamışken, Mehmet Ali hocam 81 vilayet ve 100 Dünya şehrine ait ansiklopedik maddeler, şehir konulu kitaplar, sempozyum bildirileri, fotoğraf albümleri, gazeteler, dergiler; bunlar arasında da tarih, coğrafya, arkeoloji, mimarî, edebiyat, kültür, sanat, musiki, sağlık, spor, sinema, ekonomi konularında toplamda 60.000 kaynak ile fotoğraf, efemera vb. malzemeyi bir araya getirmiş ve hala getirmektedir.

Çalışmalarının miladı olarak üniversiteye başladığı 1982 yılını göstermektedir. Yaklaşık 40 yıldır büyük bir gayretle çalışmalarına devam etmektedir. Tabii olarak kendi ili olan Diyarbakır’ı çalışmalarının merkezine oturtmuştur. Diyarbakır ile ilgili yayınlanmış hemen hemen bütün çalışmalar arşivinde mevcuttur. Şehrini 41 başlık altında toplamıştır.

Günümüze kadar yaptığı bütün çalışmalarında kendi maddi kaynaklarını kullanmıştır. Bir öğretmen maaşı ile gelinen mevcut nokta çok önemlidir. Mehmet Ali Abakay hocamız geçen ay emekli oldu. Bugüne kadar yaptığı çalışmaları “Şehir Araştırmaları Merkezi” başlığı altında yürüttü. Bundan sonraki adımda biriktirilen bunca materyali bir çatı altında toplayıp hizmete sunmak istemektedir.

Amacını, “Başta Diyarbakır olmak üzere seksen bir şehri tüm yönleriyle sesli-görsel ve yazılı kaynaklarla tanıtma, bu kaynakları bir arada bulundurma, teknolojik yeniliklerin olduğu günümüzde bilgi kirliliğinin önüne geçme, kitaba olan saygınlığın olması gerektiğini hatırlatma, bilgiyle belgeyle şehirleri araştırma, araştıranlara yardımcı olmadır. Gayemiz, şehirlerin canlı hafızasını her türlü olumsuzluğa rağmen oluşturmaktır.” Şeklinde ifade etmektedir.

Yaptığı çalışmalar ile bizlere de örnek olan Mehmet Ali Abakay hocamıza müteşekkiriz. Umarım ki kendisi ve çalışmaları daha yakından bilinsin ve tanınsın.

Erkan AKBALIK

Mehmet Ali Abakay arşivinden bir bölüm