Dr. Xeyale ZERRABGIZI

Dr. Xeyale ZERRABGIZI

[email protected]

Nazmi Bayrı eserleriyle Türk dilini ölümsüzleştirmiş bir sanatçı...

24 Ocak 2024 - 13:57 - Güncelleme: 24 Ocak 2024 - 14:17


Bu günlerde değerli kalemcim, üstadım, tüm Türk edebiyatının özverili propagandacısı Ekber Goşal kardeşim, Türkiye'deki değerli mektup dostlarımızdan Nazmi'nin hassas gözlem ve araştırmalarından doğan bir kitabın el yazması nüshasını okuyup bana gönderdi. Bayri ortak Türkçemiz hakkında. Rahmetli dedem, ovaya göç ettiğimizde, gözyaşı damlası şeklindeki bir çiy damlasının izini takip edip bir pınar bulacağımızı, bizim için dünyalara bedel olacağını söylerdi... Şimdi bu küçük kitap, Sevgili Üstad Ekber Goşal'ın gönderdiği büyüklükte ve çok pahalı, kelimenin tam anlamıyla saf, Dumduru bir pınarın izini takip etme rehberim oldu... Hocaz Nazmi'mizin "Türkçe Akan Türk" kitabının etkisiyle Azerbaycan'dan Anadolu'ya" kitabını ve onun düşüncemde açtığı ufku inceleyerek parlak bir yola girdim ve çağdaş Türk edebiyatının başarılı usta yazarlarından Nazmi Bayri'nin imzasını keşfettim. Sevgili yazarımızın çocukluğundan bugüne kadar çalkantılı hayat yolculuğunu kitap kitap inceledim, 2010 yılında yayınlanan Hotel Atlantic, 2012 yılında yayınlanan Uçurtmalar, 2014 yılında yayınlanan Sonbahar Buluşmaları, 2015 yılında yayınlanan “Sonbahar Buluşmaları” ile tanıştım. 2018 yılında yayınlanan "Kırık Hikayeler", aynı yılın Ekim ayında yayınlanan "Kırık Hikayeler", 2018 yılında yayınlanan "Kırık Hikayeler" ve hayat dolu, gerçeklerden oluşan "Adana'dan Kalbimdeki Dilimler" kitaplarında yer alan hikayeler hayat. Ve bu hikayeler ruhumda ve hafızamda o kadar derin izler bıraktı ki, okudukça bazen kitapla gerçek arasında olduğumu unutuyordum. Düğmeyi yapan müebbet mahkumuyla birlikte darağacına gittim"... Nazmi Bayri, sade diliyle o kadar gerçek bir dedektiftir ki bazen yazarın yazdığı metin sizi kollarına alıp bir köy kahvesine, dergi karıştırırken kahvenizi yudumlarken ya da hayatını kaybeden yaşlı bir babanın sohbetine götürür. genç kızım, anlayış gösterdiğini göreceksin. Bu yazarın en büyük başarısıdır. Nazmi Hoca, son derece yerli üslubu, sade ve temiz Türkçesi ile kitapla okuyucu arasındaki sınırları kaldırmakla kalmıyor, olayları doğal bir akışla anlatıyor, hatta sınır kavramını tamamen ortadan kaldırarak okuyucunun muhatabı bile olabiliyor. ve iki kardeş ülkemiz arasındaki mekansal mesafe. Bu öyle bir bağdır ki kelimelerle anlatılamaz, kelimelere tercüme edilemez ve ifade edilemez . Ama okudukça bu kişinin en yakınınız olduğunu tüm ruhunuzla hissediyorsunuz, bu duygular bir insan olarak çok belirsiz deneyimlerinizin temelidir .
Türkiye bizim ikinci vatanımızdır. Türkiye'nin kadim kültürünün beşiği Elazığ, Almas Yıldırım'ı da bağrında barındırdığı için bizim için daha yerli ve kıymetlidir. Ayrıca bu yüce toprak, Türk edebiyatımızın mimarlarından Ahmet Kabaklı'yı da doğuran topraklardır. Nazmi Bayri Hocam'ın hayat tadında hikayelerini okudukça evden eve, sokak sokak, mahalle mahalle, mahalle mahalle o Elazığlıya aşık oldum. Nazmi Bayri Hoca'nın rehberliğinde Azerbaycan Türkçemizle aynı dili konuşan Koruk köyünü ziyaret etmişim. Yayınlanan 7 öykü kitabı ve şu anda yayımlanmayı bekleyen "Azerbaycan'dan Anadolu'ya Akan Türkçe" araştırma kitabının zihnimde açtığı geniş ufukta Nazmi Bayri Hocam'ın edebi portresini hayal ettim . Yazıları ve hayat hikayeleri ışığında, bir insanın nasıl doğup kederlerden ve zorluklardan güçlendiğini, bedeninin helalle yoğrulduğunu, bütün anlamlı ömrünü edebiyata, sanata, millete hizmete adadığını okudum ve öğrendim. Hakikat davasını, Elazığ'ın ne kadar büyük yürekli şahsiyetler yetiştirdiğini.
Sağlıklı ağaçlar her zaman sağlıklı toprakta ve sağlıklı tohumlarda yetişir. Nazmi Bayri , o sağlıklı toprağın verdiği köklü bir Meşe Dede ağacıdır ... Elazığ'ı , Koruk köyünü, Harput'u, Ulucami'yi, Göllübağı'nı , Toğrul kitap evini neden seviyoruz ? usta bir kalemdir.
Koruk köyü, Doğu Anadolu bölgesinde Elazığ merkeze 33 km uzaklıkta bulunan 250 hanelik antik bir köydür. Köyde yaşayanların yerleşim tarihi tarihin başlangıcına kadar uzanmaktadır. Koruk Köyü, şehre bu kadar yakın olmasına ve şehirle olan yakın sosyo-kültürel ilişkilerine rağmen lehçesinin kendine özgü tonlarını günümüze kadar korumayı başarmıştır. Köyle manevi bağı hâlâ koruyan nesiller, nispeten de olsa lehçelerini koruyabiliyor. Köyden uzakta, kent ortamında doğup büyüyenlerin, köyle manevi bağlarının bulunmadığını, ana lehçeleriyle bağlarını kaybetmiş olduklarını büyük bir üzüntüyle belirtmek zorundayız. Nazmi Bayri hocamızın "Azerbaycan'dan Anadolu'ya Akan Türk Dili" kitabı aslında ana dilimizin ortak köklerini uygulamalı örneklerle gözümüzün önünde gösteren bir anı kitabıdır. Nazmi Bey ise Anadolu ve Azerbaycan Türkçesinin benzerlikleri, lehçeleri, lehçeleri ve hece benzerlikleri üzerine uzun süreli gözlemlerine dayanarak fiil zamanlarından isim hallerine, bildirme eklerinden ses, biçimbirim düzeyindeki tüm dil unsurlarına kadar, Sözcükler, dizimler haklı olarak şunu iddia ediyor: " Anadolu'nun bir köyünden Azerbaycan'a...Ya da Azerbaycan'dan Anadolu'ya bir ses yükseliyor. O ses, kendi Türkçesi olan Azerbaycan Türkçesidir."
Nazmi Bayri zengin bir okuma çevresine sahip bir yazardır. Çocukluğundan itibaren dünya edebiyatının incileri sayılan pek çok yazarı okuyup ustalaşmış olmasına rağmen, ana dili olan Türkçeyi, en küçük lehçe inceliklerini bile korumayı bir yazar olarak görevi olarak görmektedir. H. Balzac, V. Hugo, FM Dostoyevski, M. Gorky, M. Sholokhov, L. Tolstoy, J. Steinbeck ile Türk edebiyatından Orhan Kemal, Mahmut Makal, Kemal Tahir, Nazım Hikmet, Talip Apaydın, Aziz Nesin, Bekir Yıldız, Yaşar Kemal, Nazmi Bayri, lise yıllarında gençlik yıllarından itibaren yazar okumaya başladı. Nazmi Bey, lise yıllarından itibaren hikâye türünde kalemini denemeye başladı. Yazar, kalemin ilk deneyimlerini ilginç bir benzetmeyle insanın doğuşuna benzetiyor. Birinci ve ikinci doğumlarınızda zorluklarla karşılaşsanız da, zamanla gözünüze zor gelen şeylerin ne kadar basitleştiğini görürsünüz... Yazar, bir röportajında ​​Muzaffer İzgü'nün bir sözünü anımsıyor: "Eğer... yazmazsın, yazı seni bırakır, onun için yazmaya devam etmek lazım, sen yazdıkça kalem ileri gider" dedi usta Muzaffar İzgü. Bu örnekle, bir ömür kaleme sadık yaşayan Nazmi Bayri Hoca... Kalemini, kağıdını hiç elinden bırakmadan yazmıştı... Ve iyi ki yazmış...
J. Bukowski'nin "Yazar olmak istiyorsun" diye bir manzum şiiri vardır. Şöyle yazıyor: "Her şeye rağmen içinden akmıyorsa yapmayı bırakma. Kalbinden, aklından, ağzından, ciğerinden kendiliğinden gelmiyorsa sakın durdurma..." Evet, bütün varlığıyla ruhunda, ruhunda, bedeninde yeteneğini keşfettiği için seyahat etmeyi seçti . Bir ömür kalemle sırdaş olan Nazmi Bayri...
Tarih kitaplarında bu yılın Türkiye'de "kitap yangını" yılı olduğunu okumuştum. Nazmi Bayri Hojam'ın "Uçurtmalar"ı beni gözyaşlarıyla o "darbe yıllarına", "ateşlerde yakılan, toprağa gömülen, saklanan ve yok edilen kitaplara" götürdü. O acı dolu tarihe dair okuduğum en dokunaklı ve umut verici hikaye Nazmi Bey'in hikayesiydi. Çünkü Nazmi Bey'in kahramanı kitapları yakmıyor, yeraltına bırakmıyor. Nazmi Bey, ilk baharda uçurtma uçuran çocukları gizli kitapların sayfalarından resmederek gökyüzüne bir avuç parlak umut tohumu saçıyor.
Tüm samimiyetimle söyleyebilirim ki Nazmi Bayri üslubuyla Türk hikâyeciliğinin yeni bir fenomenidir . Modern Türk hikâyeciliği onun kaleminde hakikatin sade ve yalın estetik anlatımıyla tanıştırıldı. Nazmi Bey'in hikâyelerinin ana çizgisi, omurgası, özü hayatın ve gerçekliğin ta kendisidir.
Nazmi Bayri'nin eğitiminde Yunus İmre, dili içeriden zenginleştirme yeteneğine sahiptir. Edebi dilin anlatım olanaklarından yola çıkarak, bu kadar yüksek bir ustalıkla kelime yaratma becerisi ve niteliği nedeniyle ikinci Necati Bey'le buluştuğumuzu söylersek abartmış olmayız.
Nazmi Bayri'nin en önemli özelliği Allah'tan gelen, Allah'ın verdiği bir etkileme yeteneğidir. Hikâyelerinde canlı, cansız her şeye nüfuz eder ve o imgenin diliyle konuşur. Bu çok şaşırtıcı bir yetenek. Varlıkların ve olayların diline nüfuz eden , onların dilini konuşan aslında yazarın kendisidir .
Nazmi Bayri'nin duygu ve üslubunu açıklayan şey onun iki dil arasında kalmış olmasıdır. Bu sadece öğrenerek yapılamaz. Bu duruş ve duyguda Nazmi Bey'in Mevlana'dan Yunus İmre'ye kadar uzanan bir genetik mirasın mirasçısı olduğu aşikardır. Bu mirasta bize tüm gerçeği dinleyen Mevlana'nın, safranı soran Yunus'un, Anavarza kalesiyle derdi olan Dadaloğlu'nun, ağacın iniltisini aynı anda duyan Aşık Veysel'in silüetleri var. kocaman bir ağaçtan düşen yapraklar ve uzun ince bir yolun yolcusu Aşık Veysel .
Nazmi Bayri'nin dili algılayan ve gözlemleyen dildir. Özel beceri ve yeteneğiyle eserlerinde dili sistematik olarak kullanabilen bir hikâyecidir. Nazmi Bey'in dilinin en eşsiz özelliği hikâye kahramanlarının iç sesini dinleyip hayata geçirebilmesidir.
Yazarın eserlerindeki dilin özel bir anlamsal değeri vardır. Nazmi Bey olayları okuyucunun gözünde canlanıyormuşçasına anlatarak bizi dilin dramatizasyonuna götürüyor . Dramatizasyon teatral bir terimdir ve görüntünün görünürlüğünü içerir. Bu anlamda yazarın gözlem yeteneği o kadar üst düzeydedir ki, artık hayatta olmayan bir kişinin (örneğin: 14 yaşında ölen bir genç kızın) duygu ve deneyimlerini bizlere öyle bir şekilde sunabilmektedir. sanatsal bir yol.
Nazmi Bayri'nin dili sadece sesiyle değil, dramatik özellikleriyle, yaşama ve hayal kurma gücüyle de anılıyor.
Düzyazıdan çok şiiri andıran dizelerde kışkırtıcının duyarlılığı, Anton Çehov ve Nazmi Bayri'nin hemen hemen tüm öykülerinde gördüğümüz insan duyarlılığının sıcaklığını aktarıyor .
Nazmi Bayri'nin hikâyelerinde en çok dikkat çeken nokta , yazarın kahramanlarını sevgiyle yaratmasıdır. Yazarın hikâyeleri hayatın detaylarından doğduğundan olayların alt yapısında ince bir mizah ortaya çıkar. Ve dürüstçe söyleyebiliriz ki yazarla kahramanları arasındaki ilişki çok iyi. Kahramanlarını sadece sevmekle kalmıyor, her birine şefkatle davranıyor. Bu, yazarın barışçıl tutumu ve uzlaşmacı ruhuyla doğrudan bağlantılı bir özelliktir. İnsanları doğru ve yanlış olarak kabul edebilmek, Nazmi Bey'in yüksek insan kalitesinin ve hayatı olduğu gibi anlama ve kabul etme yeteneğinin bir özelliğidir.
Nazmi Bayrı'nın öykülerindeki en büyük avantaj dili başarılı bir şekilde kullanmasıdır. Hikâyelerinin bir kısmı edebi dilden, bir kısmı da halk dili ve folklorundan etkilenen böylesine yetenekli bir yazarın yetişmesinde Elazığ topraklarının ve Koruk köyünün ayrı bir payı vardır . Tanımlanmasında ve geliştirilmesinde hayali bir dil değil, derin, yaşayan, yaşayan bir Türkçe diliyle karşılaşıyoruz.
Modern Türk edebiyatında Halid Ziya, Mehmet Rauf, Abdülhak Şinasi ve Tanpınar'dan gelen üslup damarının oldukça zayıfladığını kabul edelim . Nazmi Bayrı , eserlerinin dil ve üslup özellikleriyle Türk edebiyatında uzun süredir devam eden bu boşluğu doldurmayı başarmış, hatta öykülerinin özgün anlam ve içeriğiyle çağdaş Türk nesrine yeni sanatsal nitelikler kazandırmıştır .
Bu anlamda sanatçının edebi ve sanatsal eserlerinin yanı sıra "Azerbaycan'dan Anadolu'ya Akan Türk" kitabı dil bilimimiz, edebiyat çalışmalarımız, edebiyat dili tarihimiz açısından çok değerli bir katkı ve değerli bir kaynaktır.
Ne yazık ki bugün Türk dili yaşlı bir çınar ağacı gibi içten çürümekte ve "aydınların" dile karşı ilgisiz ve ilgisiz tavırlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Başka dilde düşünüp Türkçe yazanlar da edebiyat ortamımızın bir başka acı konusu.
Böylesine hassas bir dönemde edebiyat dünyasında Nazmi Bayri gibi bir imzanın varlığı, susayan ruha ve damağa kelimenin tam anlamıyla “hayat suyu” oldu. Nazmi Hocan'ın kalemi bu ortamın boğucu atmosferini dağıtıyor ve okuyucuya iman ışığını yakıyor. Oldukça profesyonel bir üslupla yazılmış olmasına rağmen okuyucuya sade bir üslup etkisi vermesinin nedeni hikâyelerdeki dil ve sanat unsurlarının bize ait olmasıdır.
Son derece akıcı ve etkili üslubu, açık ve akıcı dili nedeniyle bir solukta okuduğumuz bu öyküleri okumaya başladığımızda sanki bir ovada koşuyormuşuz gibi hissederiz. O doğanın rengarenk çiçekleri, nehirlerin uğultusu, kuşların kanat sesleri, ayaklarımızın altındaki tilkilerin hışırtıları yoldaşımız oluyor. Nazmi Bayri, doğanın sıralanan gizemli tonlarını en parlak renkleriyle edebiyata taşıyor. Bu hikâyelerde, hüzünlü türküler ve bozlagların melodisinde, acı çeken Anadolu insanının duygularına tanık oluyor, kendimizi olayların içinde buluyoruz. Nazmi Bayri, okuduğumuz olayları Yunus İmra'nın şiirleri gibi akıcı bir dille gözümüzün önünde canlandırıyor. Eserlerinde kelimeleri düzenleyerek sadece cümle kurmakla kalmıyor, insanın içindeki fırtınaları da okuyucuya hissettirebiliyor. Bu nedenle Nazmi Bayrın'ı okurken onun duygularını paylaşır, yazarın kahramanlarıyla güler , eser boyunca onlarla ağlarız. Bazı noktalarda Türk halkının çaresizliğine, bu insanları yaprak gibi savuran talihsizliklere yumruklarımızı sıkıyoruz.
Bu hikâyeleri bize sevdiren en önemli şey, yazarın Türk kültürüne olan hakimiyeti ve Anadolu yaşamını tüm inceliklerine kadar derinlemesine anlaması.
Nazmi Bayrı, eserleriyle sadece solmaya yüz tutmuş manevi değerleri değil, Türk dilini de ölümsüzleştirmeyi başarmış bir sanatçıdır.
Çağdaş Türk edebiyatının başarılı ustalarından değerli hocamız Nazmi Bey'e derin saygı ve hürmetlerimizi gönderiyor, büyük edebiyat yolunda başarılar diliyoruz!


 

Reklam

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum