Selçuklu Devletinin Fütuhat Menzilleri
Oğuzlar Devletinden içinden çıkan ve onlarla aynı soya sahip Selçuklular önce Aşağı Türkistan sonra Horasan’a yerleşmişti. 1040 yılında kazandıkları Dandanakan muharebesiyle Horasan yöresinde güçlü ve idealleri olan bir devletin temellerini attılar. “ Türk ve dünya tarihi bakımından çok önemli sonuçlar çıkaran bu zaferden sonra, Merv kentinde topladıkları Büyük Kurultay’da, Türklerin çok eski zamanlardan beri sahip oldukları “ Dünya Hâkimiyeti Ülküsü” uyarınca gerek doğuda gerek batıda büyük fetihlere girmeye kararlaştırdılar.”([1])
Türkler, Atsız, Kurlu, Tutuş, Afşin benzeri Beyler önderliğinde, batıya doğru hareket etmişler, İran topraklarına hâkim olmuşlardı, Buralarda az bir toprakta büyük bir nüfus barınıyordu. O’nlar, merkezi Mısır olan Fatımi devletinin hâkim olduğu Suriye, Filistin, Mısır ve kuzey Afrika’yı ele geçirmek istemekteydiler, zaten yaptıkları keşifler ve fetihlerle kendi güçlerinin de farkına varmışlardı.
Bu devirde Batı’da Bizans ve Mısır’da Fatımiler en güçlü devletlerden idi. Onların dünya üstünde hâkimiyet hesapları vardı.
Fatımi Devleti Şii inançların savunuculuğu yapıyordu, Abbasiler ise suni ilkelerin ve Müslümanların temsilcisi durumunda idiler. Selçukluların, Abbasilere dini bağlılıkları bulunmaktaydı. Selçuklu’nun ideallerinde Şii inancı ayrılıkçı olarak görülmekte, onun üstünlük ve hareket kabiliyetinin ortadan kaldırmayı hedeflemekteydiler. Sultan Tuğrul zamanında Fatımi Halifesi, İsyan eden İbrahim Yınal’ kışkırtmış, Tuğrul Bey’i devirmek için teşvik etmişti.
Emir Atsız Bey kararlı ve azimli bir şekilde Fatımi Devletinin elinde bulunan Suriye ve Filistin’de fetih faaliyetlerinde bulundu. Kudüs’ü ele geçirdikten sonra, orada adil ve müsamahalı bir idare tesis etti, küçük bir Türkmen beyliği olan devletini büyük Selçuklulara bağlı bir meliklik olarak genişletti ve oraların Türk Devletinin toprağı olmasını sağladı.
Türkler, Atsız, Kurlu, Tutuş, Afşin benzeri Beyler önderliğinde, batıya doğru hareket etmişler, İran topraklarına hâkim olmuşlardı, Buralarda az bir toprakta büyük bir nüfus barınıyordu. O’nlar, merkezi Mısır olan Fatımi devletinin hâkim olduğu Suriye, Filistin, Mısır ve kuzey Afrika’yı ele geçirmek istemekteydiler, zaten yaptıkları keşifler ve fetihlerle kendi güçlerinin de farkına varmışlardı.
Bu devirde Batı’da Bizans ve Mısır’da Fatımiler en güçlü devletlerden idi. Onların dünya üstünde hâkimiyet hesapları vardı.
Fatımi Devleti Şii inançların savunuculuğu yapıyordu, Abbasiler ise suni ilkelerin ve Müslümanların temsilcisi durumunda idiler. Selçukluların, Abbasilere dini bağlılıkları bulunmaktaydı. Selçuklu’nun ideallerinde Şii inancı ayrılıkçı olarak görülmekte, onun üstünlük ve hareket kabiliyetinin ortadan kaldırmayı hedeflemekteydiler. Sultan Tuğrul zamanında Fatımi Halifesi, İsyan eden İbrahim Yınal’ kışkırtmış, Tuğrul Bey’i devirmek için teşvik etmişti.
Emir Atsız Bey kararlı ve azimli bir şekilde Fatımi Devletinin elinde bulunan Suriye ve Filistin’de fetih faaliyetlerinde bulundu. Kudüs’ü ele geçirdikten sonra, orada adil ve müsamahalı bir idare tesis etti, küçük bir Türkmen beyliği olan devletini büyük Selçuklulara bağlı bir meliklik olarak genişletti ve oraların Türk Devletinin toprağı olmasını sağladı.
Celil Altınbilek
02.06.2021
[1]- Ali Sevim. Ünlü Selçuklu Komutanları. TTK. 1990 s.1
*( Harzem Devleti kurucularından Atsız ile karıştırılmasın.)
*( Harzem Devleti kurucularından Atsız ile karıştırılmasın.)
FACEBOOK YORUMLAR