Eski Türk Yurtları İçinden
Bugün Moğolistan sınırları içinde bulunan Orhun bölgesi ve Ötüken, Türkler için kutsal topraklar olup, bozkır hayatının içinde yaşadıkları ve hâkim oldukları yerlerdir.
Güney Sibirya ve Moğolistan’dan başlayarak, bir kuşak halinde batıya, Karadeniz’in kuzey steplerine kadar uzanan ve bugün Avrasya olarak adlandırılan bozkır kuşağı, Bronz çağından itibaren MS 13.yy.a kadar benzer hayat şeklini benimsemiş göçer halklara ev sahipliği yapmıştır. Batı Moğolistan ve güney Sibirya’dan başlayarak batıya doğru, Altay – Tengri dağları (dolayısıyla Kırgızistan), Kazakistan (Aral gölü ve iki nehir arası hariç), Hazar denizinin kuzeyi (Urallar ve Volga nehri dâhil), Kırım bölgesi ile birlikte Tuna nehrinin kuzey kıyıları ‘Avrasya bozkır kuşağı’ olarak adlandırılmaktadır. Bazı akademisyenler bu kuşağı Avrupa Hunlarından dolayı Macaristan’a kadar da uzatır.(1)
“Milattan önce yedi yüzlü yıllara kadar Asya’nın kuzeyindeki Altay bölgesinde yaşayan-yerleşen Türkler, Anayurtlarını artık boşaltmışlardı. Üç ayrı göç yaparak, Ordos’a, Volga’ya (İtil), Kuzey batı Asya’ya(Kansu) yayılmışlardı. M.Ö. 4. Ve 3. Asırlarda iki büyük Türk kitlesinden biri, İrtiş nehrinden Hazar çevresine kadar olan bölgedeki Batı Türkleri idiler. Doğu Türkleri ise İç Asya’nın çeşitli erlerinde ve kuzey batı Çin’de idiler.”(2)
Bugünkü Çinin kuzey bölgeleri çok eski tarihlerden itibaren Türk yurtları idi. Bunlardan, Ordos, Ötüken’in aşağısındaki Göbi çölünün güneyinde ve Çin’in kuzeyinde bir bölgedir. Asya’da “Hunlarla ilgili ortaya iki ana merkezin çıktığını görmekteyiz. Bunlardan bir tanesi, güney sınırları Gobi’nin güneyinde Ordos’un biraz kuzey doğusuna kadar uzanan bölgedir. Nitekim Hunlar, dağıldıktan sonra, 5. yüzyılda Kuzey Çin’de karma devletler kurmuşlar ve bunlardan bir kısmı başkentlerini yine Ordos’a kondurmuştur (Baykuzu 2009). Hunların diğer ana merkezi ise Orhun bölgesi olarak görünmektedir. Burada akla gelebilecek bir şüphe acaba bu iki bölgenin birbirine bağlantılı olarak alınıp alınamayacağıdır. Yani bir tane geniş bir merkezî alanda Ordos’un merkezin güney topraklarını, Orhun’un da merkezin kuzey topraklarını oluşturmuş olma ihtimali de akla gelmektedir. İki bölgenin birbirinden uzaklığı kuş uçuşu 1000 km civarı olup, arada da Gobi bulunmaktadır. Bu uzaklık ve şu anki bilgilerimiz, bizi bu iki bölgeyi farklı zamanlarda iki ayrı merkez olarak düşünmeye itmektedir.”(3) Bunlardan biri Sarı Nehir kıvrımındaki Ordos, öbürü de kuzeydeki Orhun bölgesidir. Muhtemelen Hunlarda her ikisi de önemli derecede merkez idiler.
Sonraları büyük bir Türk İmparatorluğu kurulacak olan Hindistan’ın İndus Pencap taraflarına ilk Türk akınları M.Ö. birinci binin başlarında yapıldı.
Bazı notlar sunduğumuz Kuzeyden başlayarak Orta Asya’ya uzayan bu topraklar, Türklere kadim ve unutulmaz bir yurt oldu.
Celil Altınbilek
04.01.2022
1-Gülçin Çandarlıoğlu. İslam Öncesi Türk tarihi ve Kültürü İstanbul 2003)
2-Anıl Yılmaz. Göktürk Tarihi Coğrafyası. Cihannüma. 2015 1-1
3- Konuralp Ercilasun Bozkırda Hâkimiyet Merkezi Hakkında Görüşler. Belleten 2011-1.
FACEBOOK YORUMLAR