Manisa'nın Cumhuriyet Tarihinde İlk Başhekimi " Memduh Necdet Otaman "

Manisa’nın Cumhuriyet Tarihinde İlk Başhekimi “ Memduh Necdet Otaman “

     Osmanlı son ve cumhuriyetin ilk devrinin aydınlarından olan çok yönlü bir şahsiyet Memduh Necdet Otaman’dan bahsedelim.  Kendisi doktor, yazar, şair ve milletvekilidir. “Eski Türkçede iyileştiren, tedavi eden anlamında Otaman soyadını ona,  Atatürk vermiştir.”*
     Kendisi Osmanlı Dağıstan’dan Trabzon’a göç eden Hüseyin zade Ali Ağanın oğludur. 1895 yılında doğmuştur. İlk ve orta öğretimini Trabzon’da tamamlamış ardından Merzifon Amerikan kolejinde okumuştur. Daha sonra Amerika’ya gitmiştir. Sonra İstanbul’da tıbbiyeye girmiş, ikinci sınıfta iken 1915 yılında Birinci Cihan Harbinin başlaması üzerine Erzurum’a cepheye sevk edilmiş, doktor ihtiyacı sebebiyle geri çağrılmış, okuluna devam etmiş, tıp talebe cemiyeti başkanlığına seçilmişti. Bu esnada dâhiliye Vekili Talat Paşa İle tanışmış, Talat paşa onu himaye etmiş, bayramlarda evine gitmiş, Paşa ona elbiseler diktirmiş ve görüp beğendiği Abdülaziz ve II Abdülhamid’in Hazinadar’ı İbrahim Ethem Efendinin torunu Münciye Hanımı görmüş sevmiş ve de evlenmesi için Talat Paşa destek olmuş saat ve yüzüklerini hediye etmiştir. Mondoros Mütarekesi sonrası memleket işgal edilince Tıp Talebe başkanı olarak, Düşman işgaline karşı yapılan Sultanahmet mitinglerinde birinde konuşmacı olarak katılmış ve ağlayarak “ Bu vatan bizimdir.” Diye bitirdiği konuşmasından dolayı halkı coşturmuş, takdir almıştır. İzmir’in işgali sonrası İzmir İçin diye bir şiir yazmıştır. 1920 yılında doktor olarak mezun olmuş. 1924 yılında tayin olduğu Giresun’da görev yapmış, burada “ İzler “dergisinde yazılar yazmıştır. 1928 yılında Sivas ve 1932 senesinde Bandırma’da görev almıştır. 1933 yılında son vazife yeri olan Manisa’ya Moris Şinasi hastanesine tayin olmuş.“ Bu Hastaneye kuruluşundan itibaren nezaret etmiş ve ilk Başhekimi olmuştur. Hastane, Türkiye’nin ikinci özel hastanesidir ve ruhsatı O’nun üzerindedir. Bu Hastanede yılda bir defa bölgedeki bütün hastanelerin temsilcileri toplanır, görgülerini arttırırlardı.  Manisa’da yayınlanan Gediz Dergisi’nin idare heyetinde yer almış ve burada yazılar yazmıştır. Manisa’da bulunduğu sıralar, civarının bütün güzelliklerini konu alan şiirlerinin yanı sıra aşktan güzellikten, genç bir gönülle yaşlanmanın verdiği hüzünden bahseden dizeleri bu dönemde kaleme aldı.” 1946 yılında Manisa Milletvekili seçildi sonrasında İstanbul’a yerleşti ve sakin bir hayat yaşadı. 1969 yılında vefat etti.
     Hayat hikâyesinde, birkaç noktadan bahsedelim. Anadolu’nun en ücra köşelerinde Amerikan Kolejleri bulunmaktadır. Orada, gayri Müslimler ağırlıklı olarak bazı Türk çocuklarını da eğitmekte ve misyonerlik faaliyetlerinde bulunmakta ve de başka niyetleri de hayata geçirmeye çalışmaktadırlar. Kabiliyetli ve istikbal vaat eden Memduh Necdet’i okutmaları ve Amerika’ya göndermeleri kayda değer bir husustur.
     Muhtelif türde elliye yakın şiiri vardır. Bunlardan bestelenmiş olanları mevcuttur. Manisa’ya ait altı şiiri vardır. Avukat Bestekâr Cemil Altınbilek de, Üzüm Türküsü adlı şiirini Hicaz Makamında bestelemiştir. Sözler şöyledir:
Söyleyin bu üzüm başka nerde var
Tanesi bir inci, salkımı bahar
Bunun değerini yiyenler anlar,
İçinde sağlığın özü gizlidir
Bu üzüm edalı bir Gedizli’dir.

Canını sevenler bol üzüm yesin
 Hem yesin hem üzüm türküsü desin
 Tanrıyı sevenler doğru söylesin
Bu üzüm var mıdır başka illerde
 Manisa üzümü destan dillerde

Her yılın bu günü gülün oynayın
Bu günü bağcılar bayramı sayın
Türkümü doğudan batıya yayın
Ün alsın Manisa adı dillerde
 Dolaşan üzümün tadı dillerde

     Manisa’nın ilk Devlet hastanesi olan Moris Şinasi Hastanesinde 11 yıl görev yapmış ve iline en iyi şekilde hizmet etmiş bir aydın olan Memduh Necdet Ottaman’ı rahmetle yâd ediyoruz.

Celil Altınbilek
26.09.2022

* Bu isim bilgisi Fahrettin Er’den alınmıştır.