Meraklıları bilir, kitap yayıncılığında şehir kitapları mühim bir yer tutar. Özellikle kentlerin tarihine dair çok sayıda yayın var. Ben de doğup büyüdüğüm, ilk gençlik yıllarımın geçtiği yer olan Hatay’ın tarihine dair kitaplara özel bir ilgi duyar ve temin etmeye çalışırım. Bugün hemen her kentimizin tarihine dair kitap yayını bulmak mümkün. Kentlere dair tarih dışındaki yayınlar da hayli fazla. Kentin coğrafyası, ekonomisi, kültürünü konu edinen kitapları da kitapçı vitrinlerinde ya da kütüphane raflarında görebilirsiniz.
Yakın tarihte vilayetlerimizi tanıtan “İl Yıllığı” adı altında kitaplar yayınlandı. İl yıllıkları, Osmanlı’daki “Salname” geleneğinin bir devamıdır. Salname geleneğinin bir parçası da “Vilayet Salnamesi” idi. Örneğin, Osmanlı döneminde Bosna Salnamesi, Halep Salnamesi ve daha bir çok vilayet için salname çıkartılmıştı. Bunlar, ilgili vilayetin o döneme göre, tarihini, ekonomisini, kültürünü, toplum yapısını anlatan derli toplu eserlerdi. Cumhuriyet döneminde “İl Yıllığı” adı altında bazı yıllarda yayınlanan devlet yayınları da o ilin tanıtımında önemli bir işlev görmüştür. Araştırmacıların için de bulunmaz bir kaynaktı bunlar.
Kültür alanında önemli bir şehir kitabı, edebiyatımızın yıldızlarından Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Beş Şehir” isimli eseridir. Tanpınar, deneme tarzında yazdığı bu kitabında sırayla Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul’a dair entelektüel bir lezzet sunmaktadır. İsmi, Tanpınar’ın eserinden esinlenmiş olan Ahmet Turan Alkan’ın “Altıncı Şehir” isimli kitabı da Sivas’a dair entelektüel bir bakıştır.
Adana bir kültür kentidir ve bu kente dair de çok yayın var. Burada hepsini sıralamak mümkün değil, ama ilk anda aklıma gelen yazar isimleri; Kasım Ener, Sedat Memili ve Cezmi Yurtsever’dir. Bu yazarların eserlerine şimdi ilave olarak, bundan sonra Taner Talaş’ın “Adana’dan Portreler Galerisi” isimli büyük boyutlu, kapsamlı eserini de koymamız gerekiyor.
Taner Talaş’ın büyük emek vererek hazırlamış olduğu bu eser, tam anlamıyla ansiklopedik boyutta bir yayın. Adana doğumlu ya da yolu Adana’dan geçmiş ünlüleri kapsayan, renkli ya da siyah beyaz görsellerle zenginleştirilmiş, kaynak niteliğinde bir eser. Kapağında Büyük Saat Kulesi ile portakal ağacının resmedildiği kitabın şimdilik birinci cildi yayınlanmış durumda. Belli ki, ileride ikinci, belki üçüncü ciltleri de yayınlanacak. Tanıtılan kişilerin bir kısmı hayata veda etmiş, bazıları yaşayan tanıdığımız kişiler. Çok sayıda kişi, kategorilere göre ayrılarak incelenmiş. Edebiyat, bilim, sinema-Tv, sanat, iş, siyaset, basın, kamu, spor kategorilerinde yüzlerce Adanalıyı tanıma fırsatı buluyoruz.
Kitaptaki tüm isimleri burada zikretmenin imkânsızlığını hatırlatmama gerek yok. Bugünkü Adana’nın caddelerine ismini vermiş olan kişileri bu güzel kitabın sayfalarında bulabilirsiniz. Ben kitabın sayfalarını çevirirken çok şey öğrendim. Örneğin bir zamanların çok önemli türkücüsü Can Etili’nin Adanalı olduğunu bilmiyordum. Türkülerini çok sevdiğim bu sanatçının Halk Müziği alanında profesör olduğunu da yeni öğrendim.
Adanalı politikacı Ali Sepici’nin 27 Mayıs Darbesi’nde tutuklandığını biliyordum ama, uğradığı işkenceyi “ordu ile milletin arasının açılmaması için” açıklamamasına üzüldüm. Şahsen 27 Mayıs Darbesi üzerine çalışan birisiyim ve bu tür anıları topluyorum. Ali Sepici’nin darbe dönemi anıları keşke yazılsa ve yayınlansaydı. Her sayfasında sizi sevimli görselleriyle karşılayan ünlülerin hayat öykülerinden öğreneceğimiz çok şey var. Taner Talaş’ı ve bu esere katkıda bulunan herkesi kutlamayı bir görev kabul ediyoruz. Kütüphanelerde bulunması gereken anıtsal bir eser.
FACEBOOK YORUMLAR