TİYATROMUZ BU HALİYLE TÜRKÇE ZEVKİ VEREMEZ
Devlet Tiyatroları’nın kalburüstü sanatkârlarından rahmetli Halûk Kurdoğlu ile 1987’de 11 bölümlük bir belgesel dizinin çekiminde berâber çalışmıştık. Konusu, Klasik Türk Sanatları idi. Hâliyle bâzı eski kavramlar ve kelimeler vardı. Yazdığım metin de ortalama seyirci gözetildiği için sâde olmakla berâber eskinin zevkini duyuran bir havadaydı. Tabiî alışılmış bir metin değildi. Halûk Bey, ezberlerken ve sunarken zorlandı. Ayrıca, bâzı cümleleri ben başka türlü istiyordum, o başka türlü tonluyordu. Dizinin sonlarına doğru, “Yağmur, bir îtirafta bulunacağım” dedi. “Cümlelerin beni çok yordu. Fakat şimdi hem cümlelerine, hem de tonlama tercihlerine alıştım …” Daha başka şeyler de söyledi. Onlar pek şahsî kaçacak, söyleyemeyeceğim.
Aylarca berâber çalışınca çok şey konuşmaya ve paylaşmaya imkân oluyor. Özellikle akşamları sofrada iyi konuşurduk. Buna benzer içimde biriken epeyce husûsu da ona açtım. Büyük sanatkârdı. Aynı fikirdeydik. Türk sanatkârının Türkçe karşısında bu kadar zayıf kalması hoş görülür cinsten bir iş kabul edilemezdi. Niçin bu kadar zayıf kaldığımız, yaşadığımız kültür şoklarıyla ve özellikle dille oynamalarla ilgilidir.
Şiir sevgisi ve ilgisi İkinci Yeni’den geriye gitmeyen bir sanatçı Türkçe öğrenemez. Temiz ve güzel Türkçe örneklerini seçemez. Kekremsi bir dile alışır. Tercüme havasında ama ondan da beter bir karışıklığı oynamak zorunda kalır. Bugün böyledir. İşin tuhafı bunu da bir meziyet gibi sunmasıdır.
Bizde böyle cehâletin kutsandığı bir alan da tiyatrodur. Türkçe’nin bütün devirlerinde verilmiş eserleri bilmek ve sevmek mecbûriyeti hissedilmez. Hattâ bilinmemekle övünülen dönemler yaşadık ve yaşıyoruz. Buradan çıkış nasıl kolaylaşır? Düşüneceğimiz ve çâre arayacağımız bir husus da budur.
A. Yağmur Tunalı
(Kavga Günleri 164.-165. sayfalar)
Aylarca berâber çalışınca çok şey konuşmaya ve paylaşmaya imkân oluyor. Özellikle akşamları sofrada iyi konuşurduk. Buna benzer içimde biriken epeyce husûsu da ona açtım. Büyük sanatkârdı. Aynı fikirdeydik. Türk sanatkârının Türkçe karşısında bu kadar zayıf kalması hoş görülür cinsten bir iş kabul edilemezdi. Niçin bu kadar zayıf kaldığımız, yaşadığımız kültür şoklarıyla ve özellikle dille oynamalarla ilgilidir.
Şiir sevgisi ve ilgisi İkinci Yeni’den geriye gitmeyen bir sanatçı Türkçe öğrenemez. Temiz ve güzel Türkçe örneklerini seçemez. Kekremsi bir dile alışır. Tercüme havasında ama ondan da beter bir karışıklığı oynamak zorunda kalır. Bugün böyledir. İşin tuhafı bunu da bir meziyet gibi sunmasıdır.
Bizde böyle cehâletin kutsandığı bir alan da tiyatrodur. Türkçe’nin bütün devirlerinde verilmiş eserleri bilmek ve sevmek mecbûriyeti hissedilmez. Hattâ bilinmemekle övünülen dönemler yaşadık ve yaşıyoruz. Buradan çıkış nasıl kolaylaşır? Düşüneceğimiz ve çâre arayacağımız bir husus da budur.
A. Yağmur Tunalı
(Kavga Günleri 164.-165. sayfalar)
FACEBOOK YORUMLAR